Tümülüsten Ne Çıkar Tümülüs Hediyeleri; Tümülüslerin iç mimari yapısı birbirinden farklılık göstermektedir. kiremitli basit bir mezar, içi kerpiçle sıvanmış çukur bir mezar, lahit mezarlı tümülüsler, oda mezarlı tümülüsler, dörtgen planlı tümülüsler, mezarsız tümülüsler, Tek odalı mezarlar, Çok odalı mezarlar, Yuvarlak (Tholos) planlılar, gibi tümülüslerde farklı iç mimari yapılara rastlamak mümkündür.
Tümülüslerde Ölüler yanlarında özel eşyaları, yiyecek ve içecek kaplarıyla birlikte gömülmektedir. Biz sizlere tümülüsten ne çıkar değilde bu güne kadar arkeolojik kazılarda veya kurtarma çalışmalarında açılan tümülüslerden çıkan eşyaları paragraflara bölerek yazdık, bunları bilirseniz bir tümülüsten ne çıkar aşağı yukarı tahmin yürütebilirsiniz.
1. Tümülüs; Çok odalı tümülüste kadın kafatasının bulunduğu odada çanak çömleğin yanı sıra tanrıça figürü, kemikten delikli bir nesne, mermer bilezikler obsidyen ve çakmaktaşından aletler gibi çok çeşitli küçük buluntulara rastlanmıştır, diğer odalarda ise 1 adet demirden zırh, çok sayıda demir mızrak, at iskeleti üzerinde bulunan demir gem, kabzası altın kabaralı demir hançer, amphoralar, kırmızı figürlü kraterler, pişmiş toprak heykeller, siyah astarlı büyük meyvelik, lekanis, askos, gümüş omfaloslu phiale, gümüş patera ve aşırı oksitlenmeden dolayı neredeyse özelliklerini yitirmiş halde ele geçmiş bronz kaplar bulunmuştur.
Bu tümülüste zırh ve mızraklar gibi şavaş eşyalarına bakılırsa ölen kişinin asker kökenli bir yönetici olabileceğini düşündürmektedir. Bu tümülüste bulunan metal eşyalar oldukça bozulmuşlardı. Özellikle demir eşya adeta birbirlerine kaynaşmıştır. Mezarda bulunan kırmızı figürlü krater, siyah astarlı meyvelik, lekanis gibi buluntulardan dolayı mezar, M.Ö.3. yüzyıla tarihlendirilmiştir.
Bu tümülüste Mezar çukurunun yanında 28 adet dövme başlı çivi ele geçmiştir. Bazı çivilerde ahşap, mezarda ele geçen bronz kandilde de tekstil kalıntıları görülmüştür. Tümülüsde bronzdan tek ve çift kulplu tava, yonca ağızlı testi, kandil, pişmiş toprak testi, amphoralar, birkaç adet tabak ve kase, gümüş kaplama tıp aletleri, bir adet demir mızrak ucu, bir adet demir kılıç, elektron aslan başı gibi eserler bulunmuştur. Ayrıca bunların yanında patlayarak dağılmış seramik ve cam parçacıkları, demir çiviler, mezarın içine bırakılan, yanma neticesinde karbonlaştıkları için çürümeden ele geçen ceviz ve incir gibi yiyecek maddeleri de mezar buluntuları arasındadır.
Mezar çukurunun içinde tek kulplu bir amphora, yonca ağızlı, kulpu aslan başı protomlu bronz bir oinechoe, içinde meşe palamudu yaprakları bulunan, kulpunun ucunda Medusa, kulpla gövdenin birleştiği yerde de kollarını açmış bir kurt figürünün olduğu bronz bir patera, 1 adet cam sürahi, 1 adet cam modulius, 1 adet üzeri yiv motifli cam bardak ve 1 adet cam rhyton, çift kulplu, orta boy bir kap, yakınında çift kulplu bir içki kabı, içki kabının batısında da içi açık sarı renk astarlı büyük bir kase ve onun hemen batısında da çift kulplu bir amphora bulunmaktadır. Mezar çukurunun güneybatısında bronz bir strigilis ve strigilise demir bir aparatla bağlanmış kulplu bir bronz bir patera da bulunmaktadır.
Mezarın doğu ucuna ölünün ayaklarının bulunduğu bölüme dört adet pişmiş toprak unguenterium ve bir adet cam unguenterium bırakılmıştır. Mezarın kuzeyindeki kesite demir bir mızrak ucu yerleştirilmiştir. Yine mezarın güneyindeki kesitin tabanında da 1 adet demir mızrak ucu daha bulunmuştur. Mezarın kuzeybatısına 30 cm. uzunluğunda, altı parça halinde, hançer bırakılmıştır. Mezar buluntularının sırasında iki adet altın yüzük bulunmuştur. İki yüzükte de akik taşından kameo bulunmaktadır. Yüzüklerin birisinde başında Attika tipi miğferle betimlenmiş Minerva büstü, diğerinde ise ayakta başı profilden, vücudu sağa 4/3 oranında dönmüş, elinde Caduceus tutan Mercur betimlenmektedir.
Birinci mezarın içinde mezar sahibinin külü, altın küpeler, bir gümüş yüzük, tunç bilezikler, camdan yapılmış çeşitli şekil ve büyüklüklerde tuvalet şişeleri, sarı camdan yapılmış ve mükemmel halde korunmuş kavanozlar, tava şeklinde (patera) uzun kulplu bir kap, kumaş ve deri parçaları ve birtakım vazolar bulunmuştur. Küçük çukurun etrafında yani, büyük çukurun içinde tunç bir lenger, cam kaseler, tahta bir çekmeceyi süsleyen Satyr ve Medusa aplikleri, anahtar muhafazası, anahtar, tunç zincirler, ve tahtası dahi kısmen korunmuş olan bu çekmecenin içinde, alt tarafı Neo-Attika üslubunda bir kabartma ile süslenmiş madeni bir ayna ve bundan başka çeşitli şekil ve tiplerde toprak vazolar ve heykeller bulunmuştur.
Bu tümülüsde bulunan eserler arasında, üzerinde sorguçlu miğfer bulunan ve Aegis taşıyan Athena tasvirli akik taşlı altın yüzük, defne yaprağı şeklinde bir çelenge ait 5 adet altın varak, üzerinde koç başı protomu bulunan pateralar, kulplu bronz maşrapa (Trulla), yonca ağızlı tek kulplu oinechoe, oinechoenin kulpunun ağızla birleştiği noktada bir aslan protomu yer almakta olup, kulpun gövdeyle birleştiği yerde de cepheden bir Menad başı bulunmaktadır. Menad başı kendinden geçmiş kadın heykeli olarak tanımlanabilir. Ayrıca çifte kulplu tunç bir vazo, Yonca ağızlı pişmiş toprak vazo, pişmiş toprak bir kandil ve cam bir kadehi de buluntular arasında sayabiliriz.
Bu tümülüsümüz lahit mezarlı tümülüstür, lahitin dışında ele geçen buluntular arasında tuvalet kutusu ve tuvalet malzemeleri ile çeşitli çanak çömlek ve objeler, Lahitin içerisinde ise parçalar halinde ele geçmiş, pişmiş toprak bir testi, sağlam olarak ele geçmiş omuz üzerindeki kumaş gözeneklerinden ötürü üstünün kumaşla örtülü olduğu düşünülen bir başka pişmiş toprak testi, cam bir şişe, bazıları kırık olarak bulunmuş.
Camdan parfüm şişeleri, 40’a yakın parçanın yapıştırılmasıyla oluşturulmuş bir adet yeşil camdan yapılmış modulius, bir adet cam kadeh, 1 adet üzeri boğa başı görünümlü aplik tutamak, biri tam olmak üzere, boynuzdan yapılmış 2 adet tarak, 1 adet içinde sertleşmiş halde pudra ya da krem bulunan fildişi pudra kutusu, 2 adet oldukça bozulmuş durumda, ahşap tuvalet kutusu, 1 adet biley taşı ve ahşap muhafazası, 3 adet bronz genç insan başı şeklinde aplik, 2 adet altın kuş heykeli, 4 adet insan figürü şeklinde anahtar, çeşitli boylarda cam, kehribar ve diğer cins taşlardan boncuklar ve tümülüsün uzağına bir yere nakledilmiş olan toprağın içerisinde de 1 adet bronz kandil bulunmuştur.
2 odalı tümülüsün 1. mezarın içerisinde bir çelenge ait oldukları anlaşılan 58 adet meşe altın yaprak, uzun ağızlı cam bir şişe, iki kulplu seramik bir kap, mezarın orta kısmında altınla çevrilmiş kırmızı bir taş ve bunun altında da aşağıya doğru sarkan iki ince koldan oluşmuş basit bir küpe ve altın bir zincire geçirilmiş yarım ay şeklinde askılı bir gerdanlık, birisinin üzerinde Artemis tasviri bulunan iki altın yüzük, bir çift altın küpe mezarın batı ucunda, iki kulplu tunç bir lenger ve bu lengerin içinde, uzun ağızlı tunç bir kevgir, bir tunç kandil, çeşitli cam ve toprak vazolar, bir patera, bir oinechoe, mezarın batı ucunda uzun boyunlu bir cam vazo bulunmuştur.
İkinci mezarda ölünün külünden başka pişmiş toprak birtakım çıplak ve şişman çocuk heykelleri bulunmuştur. Mezarların güneyinde dik duran bir candelabrum eksik olarak bulunmuştur. Bu eserler büyük mezarın bir kadına ve küçük mezarın da toprak heykelciklerin gösterdiği kadarıyla bir çocuğa ait olduğunu göstermektedir bu kiremit mezarlı tümülüsten çıkmıştır.
Buda lhit mezarlı tümülüstür, Mezardaki lahitin içinde altın bir çelenge ait defne yaprağı şeklinde 60 kadar altın varak, bulunmuş olup, bunların bir kısmı lahitin batı kenarında tüle benzer bir kumaşa sarılmış halde deriden bir şeride tutturulmuştur. Altın varakların diğerleri ise, lahitin içine yayılmış kırmızı bir mantoyu süslemektedir. Lahitin ortasında; iki adet üzeri kabartmalı altın yüzük, lahitin içinde de beş adet gümüş kadeh, bir tane de kepçe, Lahitin doğusunda bulunan ağzı bezle kapalı pişmiş toprak şarap testisi olması muhtemel bir küp, insan başı şekilde yapılmış gümüş kaplamalı bronz bir miğfer de bulunmuştur.
Bu miğfer, Vize’de oturan Doğu Trakya krallarından birine, Romalılar tarafından, lahitte bulunan diğer kıymetli bronz ve gümüş eserlerle birlikte, hediye olarak gönderilmiş, yahut kendini bir Romalı hisseden bir Trak kralı ya da prensi için böyle bir miğfer sipariş üzerine Roma’da yapılmıştır. Miğferin yanında bronz zincirleri olan bir zırh, ahşap muhafazası ile birlikte demir bir kılıç, iki demir mızrak ucu, gümüş bir maşrapa, bronz bir trulla, lahitin baş ve ayak uçlarında birer candelabrum, bunların üzerinde tam yanmamış fitilleri ile birlikte duran bronz kandiller, tunçtan bir fener, iki adet yine tunçtan yapılmış vazo, tunçtan yonca yapraklı ağızlı, kulpun alt kısmında Menad başı, üstünde Silen başı bulunan oinechoe, bir adet kalın boyunlu kap, iki adet birinin üzerinde Satyr, diğerinin üzerinde keçi başı bulunan patera, bir adet lenger, bir adet tencere, uzun boyunlu, tek kulplu, mavimtrak camdan yapılmış üç adet sürahi, dört adet pişmiş toprak testi ve bir adet amphora bulunmuştur.
Bu tümülüsünün mezar odasında altın bir çelenk, beş adet gümüş phiale, gümüş testi, 1adet gümüş kepçe ve süzgeç, gümüş bir tabak, pişmiş toprak amphora, bronz tekne, bir adet patera, 1 adet bronz testi, 3 adet alabastron, 1 adet demir strigilis parçası, bronz kandil, bronz meşale, bronz kalkan, 1 adet miğfer alınlığı, demir bir zırha ait parçalar ve demir mızrak uçları bulunmuştur. mezar envanterindeki metal eşyalar M.Ö. IV. yüzyılın son üçlüğüne yerleşir. Dolgudan çıkarılan unguentarium aynı yüzyılın son çeyreğine, mezar odasındaki Thasos amphorası M.Ö. 325-310 yıllarına aittir. Bir takım olarak imal edilmiş mermer eşyalar için, masa tablası M.Ö. 320 civarındadır.
Demir tripod ve saç ayakları, 2 mızrak ucu, 46 adet ok ucu, kabzası altın kabaralı demir hançer, büyük bir bronz;azana ait grifon protomları, standard olarak isimlendirdiğimiz fallos ;örunümlü çok başlı 2 tören aleti, Omphaloslu tas parçaları, makara kulplu tas, koşumla ilgili demir parçalar, çoğu tümlenemeyecek kadar kırık ve çürük keramik parçaları, kemik ve diş parçaları ilginç buluntular olarak sayılabilir. Yanık toprak içinde güçlükle seçilen bazı şekilsiz parçalar, bir çift altın küpe, bir elektron aslan başı, mermer heykel, bir elektron ördek şeklinde iğne topuzu, kandil, unguentarium, altın küpe, altın yüzük, pişmiş toprak kaplar, ağırşaklar, bronz ustura, kama ve ok uçları ile çok sayıda kemik, cam ve fayanstan yapılmış boncuklar, gibi buluntular ele geçirilmiştir.
ÖNEMLİ NOT: Tümülüsler 1. derece sit alanıdır kaçak kazı yapmayalım yapanları uyaralım gerekirse şikayet edelim. Tümülüslere defineciler tarafından bilinçsiz bir şekilde kazı yapılması tarihe ve kültüre saygısızlık olur, lütfen buna dikkat edelim. tümülüsle
Tümülüs mezar buluntuları video
