Tüm Özellikleriyle Dedektörler

Tüm Özellikleriyle Dedektörler; Bu konuda dedektörlerin yapısı, tasarımı, çalışma mantığı, metal ayrım, derinlik, gibi benzer konular ele alınacaktır. Metal dedektörler 3 ana sistemde çalışmaktadır, IB, Pİ VE BFO sistemleridir. Bu konuda daha çok darbe indüksiyonlu pi dedektörler ve vlf (ösilatörlü) dedektörlerden bahsedeceğiz.

ÖNCE DEDEKTÖRLERİN NERELERDE KULLANILDIĞINDAN BAHSEDELİM.

1- Askeri Alanlar: Metal dedektörleri en çok askeri alanda kullanılır, mayın, mermi, tuzak gibi askeri tehlikelerin bertaraf edilmesinde çok başarılıdır.

2- Belediyeler, su ve elektrik dağıtımı yapan kurumlarda metal dedektör kullanmaktadır. yol çalışması, asfalt çalışması, kanalizasyon, boru hattı arama gibi bir çok alanda kullanılmaktadır.

3- Hayvancılarda dedektör kullanır, özellikle veterinerler tel yutmuş ineklerdeki telin yerini tespit etmek için dedektöre ihtiyacı vardır. Yine benzer şekilde hayvanlarına saman veren hayvan sahibi saman içinde tel olup olmadığını kontrol etmek için dedektör kullanmaktadır.

4- Arkeologlar için olmazsa olmaz cihazlardandır,  dedektör olmadan kazı çalışması sağlıklı yürümez her arkeolojik kazı alanında mutlaka metal dedektör vardır.

5- Define aramak isteyenler için olmazsa olmaz cihazlardandır, Define işaretlerinin bir kısmı kırılıp kayıp olduğu için dedektörsüz define arama samanlıkta iğne aramaya benzer hal almıştır. Kısacası her defineciye dedektör şarttır.

METAL AYRIMI ve DERİNLİK

Dedektörlerde metal ayrımı vardır, özellikle arkeologlar metal ayrım modunu açarak arama yaparlar. Bu defineciler içinde gerekli bir özelliktir, metal ayrımı yapamayan dedektör definecilerin işine yaramaz. Arazide her bulguya öterek vakit kaybına neden olacağı için  metal ayrımı yapamayan dedektörler tercih edilmez. oysaki bir veteriner için bu önemli bir özellik değildir o sadece hayvanın neresinde metal olduğunu tespit etmesi yeterlidir.

Bazı dedektörler metal ayrımını ses sistemiyle belirtirken bazıları ekran görüntüsü ile yapmaktadır. Ayrıca metal ayrım kabiliyeti en yüksek dedektörler vlf dedektörlerdir, pulse cihazlarda bu kabiliyet biraz daha düşüktür. Vlf dedektörlerin değersizi görme modları kapatılarak sadece altına duyarlı hale getirilebilir tabi bunlar en fazla 20-30 cm derine inebilir daha derinlere indiğinde metal ayrım kabiliyeti düşer, şu anki teknoloji seviyesi budur ilerleyen yıllarda ne olur onu bilemeyiz.

Derinliğe gelince bugün en iyi pulse cihazların meksimun derinlik ölçüsü 4 metre civarlarındadır oda algıladığı metalin büyük olması şartıyla bir yemek tabağı büyüklüğündeki metali 4 metreden algılayamaz ancak 2-2,5 metreden algılayabilir kısacası derinlik olayı metalin ebatına göre değişir büyük metalleri biraz daha derinden tespit ederken daha küçük olanlarda bu seviye düşebilir.

DEDEKTÖR NASIL ÇALIŞIR, DEFİNECİLER İÇİN EN İDEAL DEFİNE DEDEKTÖRÜ HANGİSİDİR.

Dedektörler elektro manyetik dalgalar gönderme ve alma prensibine göre çalışmaktadır. yani dedektör bir taraftan sinyal yayarken diğer taraftan sinyal toplamaktadır, bu konuyu Dedektör Nasıl Çalışır konumuzda daha anlaşılır şekilde anlattık oradan bakabilirsiniz.

Defineciler için en ideal dedektör şudur demek mümkün değildir, Bu konuyla alakalı kesin konuşmak için defineciyi ve arama yapacağı coğrafi yapıyı görmek gereklidir. Taşlık ve kayalık arazi; mineralli toprak, ören yerleri; derin ve yüzey arama, daha önce dedektör kullanmış mı dedektör tecrübesi varmı, arama yapacağı bölgede ne tür metaller olduğu tahmin ediliyor gibi konuları bilmeden dedektör önermek pek mantıklı değildir. Acemi bir defineci iseniz kuşkusuz kullanacağınız en iyi dedektör vlf dedektördür. Daha tecrübeli testlerden geçmiş defineci iseniz en iyi define dedektörü hangisidir konumuza göz atabilirsiniz.

DERİNLİK FAKTÖRLERİ VE TESTLER.

Bir dedektörün daha derinlerere inmesini ve inememesini etkileyen faktörler vardır, özellikle kil oranı yüksek zeminlerde derinlik kaybı yaşarsınız, Toprağın daha kaba olan yerlerinde bu seviye biraz artar, yine aynı şekilde metal toprakla oksitlenmiş ise buradaki tespit oranı yine fazladır, yani toprakta uzun yıllar kalmış, toprakla iyice kaynaşmış metal daha kolay tespit edilmektedir.

Cihazınızı test etmeden aramaya başlamayın, Mevcut cihazınızın boşluk bulma yeteneği varsa altı boş olan bir alana getirip deneme yapın, cihazın gerçek boşluğa verdiği tepkiyi bizzat görün. Yine aynı şekilde altın, gümüş, bronz, kurşun ve demir gibi metalleri tek tek sıralayıp üzerinden geçtikten sonra cihazın verdiği tepkileri hafızanıza kaydedin, bu çok önemlidir çünkü arazide altından çok demir ve kurşun bulunur, değersizleri kapatma cihaz üzerindeki ayarlardan yapılsada siz ona güvenmeyin testlerinizi bizzat yapın daha sonra arama çalışmasına başlayın.

DİKKAT edin test yapacağınız metaller yeni metal olmamalı, Çünkü cihazlar eski metallere verdiği tepki ile yeni metallere verdiği tepki eş değer olmayabilir, örnek olarak 100 yıl toprak altında durmuş bir altına verdiği tepki ile bu gün kuyumcuda satılan altınla verdiği tepki bir değildir. Cihaz testi yaparken arazide bulduğunuz metallerden yapmalısınız.

GENİŞLİK, BAŞLIKLAR ve DALDALAR

Metal dedektörleri alan taramalar gibi uzak mesafeleri tarama yapamaz. sadece başlığın altına gelen yeri arama yapabilir. özellikle vlf mantığıyla çalışan dedektörler sallayarak arama yapılmalıdır. Yürürken sol ayağınızdan taşacak kadar sola sap ayağınızdan taşacak kadar sola sallanarak arama yapılmalıdır.

Başlıklara gelinde dedektörlerin bir çoğunda 2 başlık vardır hatta bazı firmalar 3 başlıklı dedektör tasarlamaya başladılar. Bu başlıkların en küçüğü yüzey aramalar için kullanılmaktadır bunların metal ayrımı oldukça başarılıdır. Büyük başlıklar ise derin aramalar için tasarlanmıştır bunları taktığınızda daha derine inersiniz fakat metali ayırmada küçük kadar başarılı değildir.

Dedektörlerin çalışma frekansı definecileri ilgilendiren konuların başında gelir. Günümüz teknolojisinde 18 khz frekans içeren vlf dedektörler vardır. bunlarla arama yapmak daha sağlıklıdır. Pulse dedektörlerde bu işleyiş biraz farklıdır. Pulseler sinyallerini darbeli olarak gönderir. Çok düşük frekanslarda sinyal gönderen puseler frekansları 40 Khz ile 800 Khz arasındadır. Pi dedektörler bu özellikleri ile VLF dedektörlere oranla yaklaşık olarak 3-4 kat daha derine sinyal gönderebilir, Pulse Dedektörler derin yerlerdeki define ve metalleri bulmak amacı ile tercih edilirler.

Bu makaleyi hazırlarken başta Define Sohbeti ve dedektör kullanıcıları olmak üzere, web sayfaları, bitirme ödevleri gibi bir çok kaynaktan yararlandık.