Neolitik ve Kalkolitik Dönemde Para
Tarihin ilk parası inek ve koyundur. Bunu pirinç, tuz ve benzeri tahıl ürünleri takip eder. İnsan sayısının artmasıyla alış veriş için inek ve koyun pekte kullanışlı olmadığı fark edilmiş. Sonrasında ise madeni aletler para olarak kullanılmaya başlamış. En yaygın kullanılan aletler ise, balta, 3 ayaklı kazan, kürek, şeklinde sıralanmaktadır.
Bunlarında yetersiz gelmesi sonucu takı eşyaları devreye girer ve yüzükler, küpeler ve bilezikler para olarak kullanılmaya başlamıştır.
Kalkolitik Dönemde Para
Yüzük, küpe ve bileziklerin para olarak kullanıldığı dönem neolitik dönem değil, kalkolitik dönem olarak adlandırılabilir. Kalkolitik dönemin en yaygın parası ise madenlerin işletilmeden ham şekliyle kullanılmasıdır. Bunu anlamamızın nedeni ise mevcut madenlerin para olarak kullanılması için teraziye ihtiyaç vardır. Terazinin çıkış tarihi ise M.Ö. 7-10 yüzyıllar arasındadır. Buda metal paranın basılmasındaki bir önceki dönem denilebilir.
Aslına bakılırsa bu yöntem Anadolu’da kalkolitik dönemde kullanılsa da aslında binlerce yıl önce mısırda, Mezopotamya’da kullanılmıştır. Hatta bazı kaynaklar bu yöntemin Anadolu’da Hititler tarafındanda kullanıldığını söyler.
Bu şekildeki tartılarak ölçülen para madenleri arasında en çok kullanılan, altın, gümüş, bakır, elektron, demir olarak kabul edilmektedir. Daha sonra bu madenlere belirli şekiller verilerek çubuk yada külçe olarak belirli bir standarda alınmış oldu. Tabi ağırlıklarıda daha önceden belirlenmiş miktardaydı.
Burada şunuda belirtmekte fayda var, çubuk para ve külçeler sikke basıldıktan sonra dahi para olarak kullanılmaya devam ediyordu. Hatta devletler ödemelerini çubuk ve külçeler üzerinden yapıyordu.
Sikke Basımı
Aslına bakılırsa çubuktan koparılan küçük parçalar küçük alış verişlerde kullanılmaya başlayınca sikke basımı kaçınılmaz hale geldi. Çünkü çubuktan kopartılan küçük parçaların ağırlık sıralamaları vardı, daha küçük, orta ve büyük parçalar. Bunlar devletler tarafından tanınıp adlandırılınca artık çubuklardan koparma yerine direk küçük parçalar icat edilmeye başladı, Kısacası sikke basımı kaçınılmaz hale geldi.
Neolitik Dönem
Neolitik dönem dediğimiz cilalı taş devri olarakta adlandırılabilir. Bu dönemde insanların tarım yapmaya başladığı dönemdir. toprağın önemini anlayan insanların yerleşik hayata geçtiği dönemde yine neolitik dönemdir.
Kalkolitik Dönem
Bu dönem tarımın tamamen geliştiği dönemdir. artık köylerin kentleşmeye başladığı kenlerin çok fazla büyümesi sonucu bir kaç kentin bir araya gelerek devletlerin oluşmasına sebep olmuştur. Metaller ile silah yapımıda yine bu dönemde meydana gelmiştir.
Arkaik Dönem
Bilindiği gibi ilk metalik para arkaik dönemde lidyalılar tarafından basılmıştır. Bu dönem M.Ö. 800 ile 480 yılları arası olarak kabul edilir. Paranın basım tarihi M.Ö. 640 civarları olarak kabul edilir.