İnsanın varoluşundan bu yana her türlü zorlu yaşam koşullarına direnerek varlığını sürdürebilmesinde önemli rol oynayan
İnsanın varoluşundan bu yana her türlü zorlu yaşam koşullarına direnerek varlığını sürdürebilmesinde önemli rol oynayan etkenlerden birisi de mağaralardır. Mağaralar ilkel insanlar için başlıca barınma ve korunma alanlarıdır. Başlangıçta barınak ve sığınak olarak kullanılan mağaralar, özellikle Orta Çağ’da hayali canavarların, ejderler ve kötü ruhların barındığı korkunç karanlıklar dünyası olarak tanımlanmışlardır.
Antik çağda bir çok kent ve yapılar dehliz ve tünellerle birbirine bağlanmaktadır. Neredeyse her kalenin ve büyük yapıların farklı bölgelere açılan tünelleri vardır. Özellikle kalelerde dehliz tipi tünel mutlaka vardır. Bunların çoğu kapılar ve dehlize bağlanan odalardan oluşur.
Kayada bulduğunuz C – D ya da U şekilleri yakınlarda mağara olduğunun habercisidir. U harfinin ağzı açık tarafı yukarıya bakar vaziyette ise bu açık mağara anlamına gelir. U harfi ters açık ağzı aşağı bakar vaziyette ise buda kapalı mağara demektedir. İşaretleri bulduğunuz bölgede öncelikle yüzey araştırması yapılmalıdır. Eğer çevrede açık mağara varsa bu mağaranın neye hizmet ettiğini mutlaka araştırın. Eski ev, kilise, şabel ve benzer amaçlara hizmet etmiş bir çok mağara bulunmaktadır.
Mağaraların içerisinde ilerleyen bölümlerde özellikle narteks bölümü dediğimiz bölümler olur. Burada defin işlemleri yapılmış olabilir. Bu bölmeler mutlaka kontrol edilmelidir. Ayrıca yan duvarlarda kapak yada bize ne yapacağımızı anlatan işaretler vardır bunlara’da bakılır.. Mağara içindeki işaretlerin yanında bir de yuvarlak varsa, o dolunay anlamına gelir. Buda mağaranın içi dolu olduğunu anlatır. Dört köşe bir oyuk, boş bir oda anlamına gelir. Ama onun yanında mutlaka dolu bir oda daha vardır ve onun bulunması gerekir.
Mağaranın içine girildiğinde karanlıksa aydınlatılmalı ve tavan veya duvarlardan özenle kesilmiş taş olup olmadığı incelenmelidir. Kesme yolu ile taş çıkarılmışsa bu mağarada bir şeylerin olabileceğine işaret eder. Ancak bunun tuzak veya aldatmaca olup olmadığını iyi öğrenmek incelemek gerekir. Taş çıkarılmış mağaranın dolu olma olasılığı çok yüksektir. Ancak tehlike oranının da çok yüksek olduğu unutulmamalıdır. Taş çıkarıldığında olası tuzakların devreye girme ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Acemice davranarak iz, işaret ve semboller yok edilmemelidir.
Yer altında ulaşılması güç olan mağaralara girildiğinde ilk dikkat edilmesi gereken mağaranın zehirli gazla dolu olup olmadığıdır. Mağara tavanında yarasa yuvaları varsa veya mağarada canlı hayvan yaşadığına dair izler varsa mağarada gaz olayı yoktur. Genelde zehirlenmeler çok yavaş gerçekleşir. Canlı hayvan yaşamamışsa mutlaka gaz maskesi ile girilmelidir. Genelde defineciler bu gazla yavaş yavaş zehirlendiği için hiçbir şey anlamadan ölürler. Gaz olasılığı yüksek mağaraları havalandırarak ve gaz maskesi ile girilmelidir.
Taş veya üzerine çizilmiş büyük yarım ‘O’ harfi şeklinde veya biraz daha oval çizgi çok yakın bölgede bir mağara olduğunu işaret eder. Ancak bu mağaranın figürlerin çizildiği dönemde hiçbir giriş ve çıkışın olmadığını ifade eder. Bu tür mağaralara ilk giriş mutlaka tuzaklı dır, gazlıdır ve çok tehlikelidir.
Balta ve ay aynı yerde ise burada yine kapalı mağara vardır. Mağara önünde 3 kireç kuyusu olup kuyuların ikisi açık biri kapalıdır. Kapalı olan kuyuda 2 teneke oski vardır. Dikkat bu mağara 2 kola ayrılır, sola giden kol tuzaklı sağa giden yok açıktır.
Mitolojide toprak ananın rahmi olarak bilinen mağaralar definecilikte önemli bir yer tutar. Banka, kasa, sandık, saklama yeri görevi gören mağaralar çok sık kullanılmıştır. Bazı ölülerin mağaralara gömüldüklerini de biliyoruz. Bundan dolayı mağaralarda gördüğümüz her işareti veya sembolü define diye algılamak yanlış olur.
-Mağaranın üst kısmı 1-3 metre kadar kalın ise define tabanda değil tavanda saklanmış olabilir. Gömü sayısı birden fazla olabilir. İçten veya dıştan oyulduktan sonra saklantı yerleştirilip horasan ile sıvanmıştır. Genelde mağara girişinin sol yanında ve 10-30 cm. toprağın altında bir işaret olmalıdır.
-Mağaralar bazen darphane bazen de maden ocağı olarak kullanılmıştır. Bu durumda yakınlarda antik kent olabilir. İçinde oturan insanların daima gözetleme yapmaları için mağaranın tam karşısı da dikkate değerdir. Mağara veya mahzen işareti mağaranın veya mahzenin hep batısında durur. Yani mağara işaret batıda mağara doğudadır.
Mahzen genel olarak yer altı odası olarak bilinir. Mezar odasından tut, hazine, kiler ve benzer amaçlara hizmet etmesi için yapılır. Genelde girişi bir insan sığacak genişlikte olup bir süre dehliz (tünel) devam ettikten sonra odaya varılır. Dehlizler her mahzende olmayabilir bazıları kapıdan sonra hemen odaya girilebilir. Bu en çok kaya mezarlarında olur. Bazı kaya mezarları çok odalı olduğu için 1. odadan 2. ve 3. odalara geçişler sadece kapılardan oluşur burada dehlize rastlanmaz.
Yani dehliz dar geçit yada tünel, mahzen ise varılan oda olarak tanımlanabilir.
Dehlizler genelde kaleler ve kale surları altında, kilise binası altında yada açık mağara köşelerine saklanmış gizli geçitler şeklinde tasarlanır. Bulduğunuz dehlizlere direk girip yürümeniz tavsiye edilmez. İlerleyen bölümlerde oksijen olup olmadığından emin olmamız gerekir. Bununla beraber dehlizler ciddi tuzaklarla donatılmış olabilir kısacası dehlizler tehlikelidir. Uzmanlardan yardım almadan gelişi güzel girilmemelidir.
Beslenme, barınma ve iklim şartlarından korunmada mağaralar önemli avantajlar sağlamaktadır. Avlanmanın başlaması ile elde edilen hayvanların etleri mağaralarda işlemiş ve saklanmıştır. Mağaraların karanlık ve soğuk iç kısımları av hayvanlarından elde edilen etlerin korunması için uygun ortamlardır.
Bazı mağaralar sadece bu tip beslenme faaliyetleri için kullanılmıştır. Bazıları tam zamanlı barınma ihtiyaçlarını karşılamakta kullanıldı. Ateşin keşfi ile beraber hem besinlerin pişirilmesi için kullanılmıştır. Ayrıca soğuktan korunma ve yırtıcı hayvanlardan korunmak için kullanılmıştır. Başlarda korunma ve barınma amaçlı olarak başlayan mağara kullanımı kültürel evrimin de hız kazanması ile sembolik düşüncelerin ifade edilmesinde de önemli rol oynamaya başladılar.
Güney Afrika’da bulunan Blombos mağarasında bulunan toprak boyası ve deniz kabuğundan yapılmış süs eşyaları sembolik düşüncenin doğuşunu 100 bin yıl öncesine götürmektedir. Antik insanların mağaralara ölülerini gömmeleri de mağaraların sembolik düşüncenin gelişmedeki rolünü arttırmaktadır.
