Kilise mahzeni bulmak için önce kilisenin hangi mimari yapıya sahip olduğunu bilmeliyiz. Haç planlı kilise bulursanız mahzeni kilisenin içinde zemin katında arayın. Bunu anlamanın yolu kilise girişindeki kapıda kare oyma vardır. Bu oymaya bağlı kanal vardır, kanal ne tarafa devam ediyorsa mahzen o taraftadır. Çoğunlukla sol tarafı gösterir çünkü sağda mihrap vardır. Haçvari planlı kiliselerde buna benzerlik gösterir.
Kiborion tip ve dehliz tiplerde durum biraz farklıdır. Özellikle dehliz tip kiliselerin 3 tarafında dehlizle çevirili olabilir. Hatta çoğu böyledir.
Bazı kiliselerde ise papaz mahzeni güney tarafta olur. Kilise çevresinde üzüm bağı varsa bu kilisede birde şarap mahzeni olabilir. Çoğu roma kiliselerinde şarap mahzeni bulmak mümkündür. Hatta bazı kiliselerde papazlar her gün şarap içip gündüz bile sarhoş gezerlerdi.
Papazların şarap içme sebebi H.z. İsa’nın ölmeden önce şarap ve ekmekle beraber son yemeğini verir, bu yemekte H.z. İsanın şu sözleri vardır, ”Ben yaşamın ekmeğiyim onu parçalayın yiyin” ve ayrıca ”ben gerçek şarabım bu benim kanımdır” der şarabı havarilerine ikram eder. Yani papaz şarap içtimi H.z. İsa’nın kanını içtiğine inanır onunla özleşmiş olur. Onların dini öyle bizde şarap haram, bu inanış gerçekten İncilde varmı yoksa hurafemi araştırmak lazım.
Kilisesinin güney yanına iyi bakın. Bitişik tek apsisli yer arayın. Kiliselerin güney ve kuzeyine eklenen şapellere bakın. Bu tip yapılar daha çok vaftizhane, mezar odası, kilisenin kutsal eşyalarının saklanması için kullanılan küçük odalardır.. Bazı vaftizhane işleviyle kullanılan şapellerin, biri kiliseden diğeri dışarıdan iki girişi vardır. Bazılarında tek giriş vardır.
Kilise mahzeni bulduğunuzda içerideki odaların hangi amaca hizmet ettiğinide bilmeniz lazım. çoğunlukla kilise mahzenleri 4 odalı olur, bazen 2 odalı olanda olur. Bunların bir kısmı ortada hol sağa ve sola 2 şer oda şeklinde olur çoğu birbirine bağlı odalar olur. Bir odaya girersin karşı kapıdan diğer odaya geçersin.
Kilise mahzen odalarında genelde papaz mezarı olur, baş papazın mezarı buradadır, bazen yardımcısınında mezarı olur. Bazı odalar kilise eşyalarının koyulduğu odalardır işte definecileri ilgilendiren oda budur. Bu odadaki en değerli eşya kilise çanıdır. Çanla beraber bolca altın olma ihtimalide vardır.
Kilise mahzeninde lahit varsa sakın açmaya kalkmayın. O lahitte kutsal yağ vardır, kutsal yağ çok değerlidir. Bahitin içi altın doluda olsa yağ altınlardan daha değerlidir. Kutsal yağ sürme inanışı çok eskilere dayanır, kutsal yağ ile vatviz edilen kişi kutsal ruha sahip olur. H.Z. İsa’nın ölümüne ve dirilişine ortak olur. Ayrıca mesihin kahinliğinden pay alır. Toplumda farklı kişiler olarak saygı gösterilir. Bu yüzden lahit bulursanız sakın açmayın.
Aşağı resim şarap sıkacağıdır; sadece şarap değil zeytin yağı ve benzer işlerde kullanılır. Defineciler bunları gördüğünde hemen define işareti sanıp çevreyi araştırmaya başlar. Halbuki bunlardan varsa define değil şarap mahseni aramak gerekir. Şarap mahzeninde ne çıkar bilmem ama en azından bulacağınız bir mahzendir, içi boş bile olsa bulmaya değer.
Bunun bir diğer adıda üzüm ezme teknesidir, üstteki ezme teknesi, alttakide suyun akacağı teknedir. Buna pres altlığı denir.
Şarap sıkacağının yakınlarında şarap mahzeni mutlaka olur. Çünkü şaraplar belirli ısılardaki karanlık odalarsa, belirli süre dinlendirilmek zorundadır. Hatta bazı kiliselerde bile şarap mahzeni vardır. Bazı papazlar her gün şarap içip gündür bile sarhoş gezerlermiş. Papaz şarap içtimi H.z. İsa’nın kanını içtiğine inanır; onunla özleşmiş oluyor; inanç budur. bunun köküde Hz. İsa’nın son yemeğinde havarilere şarap ikram etmesi bu ikram sırasında bunu için bu benim kanımdır vs. sözler sarfetmesi sebebiyle papazlar şarabı içer.
