Mezar Çeşitleri; Ölüme engel olamayan insan oğlu her dönem farklı inanç doğrultusunda defin işlemini gerçekleştirmiştir.
İç ana-doluda kaya mezarlar başta olmak üzere diğer tüm mezarları bu konuda ele almaya çalışacağız.
İç anadoluda en yaygın mezarların başında tekne mezarlar gelir. tekne mezarlar, ana kaya derinlemesine oyularak ve üzeri çoğunlukla üçgen alınlıklı bir kapakla örtülen inhumasyona yönelik mezar tipidir. İç anadolunun özellikle doğu tarafında sıkça görünen tekne mezarlar tek kişinin koyulabileceği şekilde tasarlanmıştır.
Lahitler iç anadolu bölgesindeki mezar çeşitleri arasında en az tercih edilen mezarlardır.Lahit tipleri olarak gırdanlı lahit ile sidemara tipi lahitler en sık rastlanandır.
Ostotekler ise yine tekne yada lahite benzer mezar tipidir bunların bazıları taşınabilir mezar bazıları taşınmaz mezarlardır. bunlar lahit tipli ostotek ve tekne tipli ostotek olarak ikiye ayrılır.
Küp yada urne mezarlar ölü kemiklerini saklamak için yapılan mezar çekitidir, bunların çoğu ölüyü yakarak gömme geleneğinde yapılır. ölü yakıldıktan sonra külleri yada kemikleri bu kaba koyulup defin işlemi geröekleştirilir.
İç anadoludaki oda mezarlar sayı olarak diğer mezarlar ile aşağı yukarı aynıdır. şimdiye kadar tespit edilen oda mezarların çoğu örme mezar şeklindedir. düzgün kesme taşlarla inşa edilen oda mezarlar derin bir tonoz şeklinde kapalılmıştır.
anıt mezarların yapılış tarihi M.Ö. 7. yüzyıla dayanır. genel olarak şehir kurucuları yada şehrin önde gelen idarecileri yada kahramanlar için yapılmıştır.
Tüm Anadolu topraklarında olduğu gibi iç anadoludada en yaygın mezar çeşidi kaya mezarlardır. İç Anadoludaki kaya mezarları diğerlerinden farklı kılan sütunlu kaya mezarlar olmasıdır. Tam olarak iç anadolu kaya mezarlarını 4 gurupta ele almak daha doğru olur.
1. Tapınak cepheli olanlar
2. Tonoz cepheli olanlar
3. Yalın cepheli olanlar
4. Kabartmalı ve Süslemeli cepheliler
1- Tapınak cepheli olan kaya mezarları sayı olarak diğerlerinden biraz azdır.
2- Tonoz cepheli mezarlar, kaya yüzeyine kazınan yay şeklindeki bir çizginin kayanın içerisine doğru derinleştirilmesi yoluyla oluşturulan kaya mezarı tipidir.
3- Yalın tipli kaya mezarlar Cepheye yönelik detaylı bir çalışmanın yapılmadığı ve giriş açıklığı kaya yüzeyine doğrudan açılan kaya mezar tipidir. bu en çok rastlanan kaya mezar tipidir.
4- Kabartmalı ve süslemeli kaya mezarları tıpkı adından anlaşılacağı gibi mezarın ön cephesinin çeşitli figürlerle donatıldığı mezar çeşididir. bu mezarlardaki cephe süslemelerinin yapılamsındaki sebep görkeme önem verilmesiyle alakalıdır.
İç anadolu firig ve lidya bölgesi olduğu için kuşkusuz en çok rastlanan mezar tiplerinin başında tümülüsler gelmektedir. Firigler ilk olarak ahşap mezar odalı tümülüsler yapmışlardır. sonrasında tonoz taşlardan örünü kubbeli tavan modeline geçiş yapmışlardır. lidyalılarda genel itibariyla diğer tümülüslerle benzerlik göstermektedir.
