Harami Dere Mutlu Dere, Volçan Belgesi
Eşkiya belgelerinde bir çok dereden bahseder. Bu derelerin çoğu birbirine ya çok yakın yada bağlantılıdır. Örnek harami dere, şeytan dere, ayı deresi vs. vs. uzayıp gider. İşte bu belgelerde adı geçen derelerin şu an Türkiye’nin en kuzeybatısı ve Bulgaristan’ın en güneydoğusunda konumlanan Mutlu dere ırmağına bağlanan kollardır. Üst resimde gördüğünüz mutlu dere mevkii tam olarak Volçanın faaliyet gösterdiği yerdir. Hemen örnek verelim.
Belgelerdeki Harami Dere
Sarı gölün bir ayağı harami dereye karışır. Suyun karıştığı yerden biraz aşağıda anakayaya ark ile domuzluğu oyularak, argın boyu 18 adımdır. Emin ağa değirmeni namında bir değirmendir. Bu değirmenin içine 3 basamakla inilir, savak yerine 9 basamakla çıkılır. İlk basamak kırıktır, basamağın altına bir bakraç altın konmuştur.
Yedi keseciler deresi hamamın doğusunda bir yerdedir. Bu derede bir şeytan değirmeni vardır. Bu derede iki mağara vardır. Birinde yedi yavrulu tavuk vardır. Bu dereden aşağıda Harami dere ile birleşir.
Gerçek Mutlu Dere
Mutludere, Türkiye’nin en kuzeybatısı ve Bulgaristan’ın en güneydoğusunda konumlanan ırmaktır. Istranca Dağları’nın Türkiye kesimindeki uzantısı olan Mahya Tepesi’nden doğan Velika Deresi ile Kocadere ile birçok küçük akarsuyun birleşmesinden doğar.
Evet Mutlu dere ırmağına bağlanan Velika deresi ve Kocadere aslında belgelerde adı geçen harami dere, şeytan dere, yedi keseciler deresi ve diğer tüm dereler bunlardır.
Mutlu Deredeki Köprü
Yukarı resimdeki roma köprüsü tam olarak Mutlu derededir. Çoğu araştırmacı bu köprüye Volçan köprüsü demiştir. İşin aslı bundan emin değiliz.
Konstantinopolis’e giden ana yol üzerinde bulunan eski bir Roma köprüsü vardı. Bu köprü yıkılınca Volçan burada yeni bir ahşap köprü inşa etmeye karar verdi. Malko Tırnovo’dan usta Raycho’yu işe aldı ve kendisine 2500 groschen verdi. Groschen, Roma İmparatorluğu’nun çeşitli eyaletlerinde kullanılan gümüş paranın adıydı.
Volçan bile farklı bir adla marangoz olduğunu şöyleyip ekibe katıldı. İşe Malko Tırnovo ve Kırklareli ilinin bir ilçesi Şimdiki Demirköy den adamlar alındı.
Türkler köprünün yapımı için Volçanın para verdiğini biliyorlardı. Fakat volçanın içlerindeki marangoz olduğunu bilmiyorlardı. Köprü inşası bittiğinde işçiler sohbet ederken şimdi volçanı yakalarız diyorlardı. İçlerinden biri ayağa kalkıp uzun bir sırıkla karşıya atladı. Türkler bu atlamayı görünce Maşallah dedi. Biraz uzaklaştıktan sonra döndü ve bağırarak ben volçanım dedi ve yıldız dağları olarakta bilinen ıstranca dağları arasında kaybolup gitti. Bu köprü 1947 yılına kadar dayandıktan sonra yıkıldı.
Evet böyle bir kaynak vardır. Resimde görünen taş köprü roma köprü olma ihtimali yüksektir. Bu köprü yıkıldığı için Volçan yeni bir köprü yapma gereği duymuştur. Volçanın yaptığı köprü ahşap köprüdür 1947 yılında yıkılmıştır. Bundan bizde emin değiliz fakat kaynaklar bize bunu anlatmaktadır. Umarız bu konuda daha kapsamlı araştırma yapan olur.
Kaynak: MendereS