Eşkiya İşaret Mantığı; Eşkıyalar soygunlar yaparak büyük hazinelere sahip oldular. soygunlarda elde edilen bu ganimetleri altın para heykel gibi eşyaları yanlarında taşımıyorlardı. bütün bu eşyaları yanlarında taşımak riskliydi. bu malzemeler ağırdı ve onları yavaşlatıyordu birde pusuya düşme tehlikesi vardı. bu nedenle hazineleri yol güzergahında belirledikleri yerlere defnettiler. bu iş için ekipteki taş ustalarını kullandılar.
Bu taş ustaları günler bazen aylar süren bir çalışma sonucu kayaları kesip oydular, kaya içindeki oluşturdukları odalara bu hazineleri yerleştirdiler. veyada daha önce hazırlanmış mahzen yada kaya mezarları kullandılar. bu işlemlerin akıbetinde mekanik ustalar açılan bu bölümde tuzaklar hazırladılar, bazı incelemelerde bu tür tuzaklara rastlandığı görülmüştür.
Eşkıya işaretleri daha düzenli ve sistemlidir, bu işaretleri 5 kısımda değerlendirmek gerekir.
1: yön ve mesafe veren işaretler
2: nokta veren işaretler
3: tuzaktan bahseden işaretler
4: bölgeyi anlatan işaretler
5: sayılar ve karşılıkları
Yön ve mesafe veren işaretler definenin gömülü olduğu yerin uzak mesafesine yapılır. bu işaretler birbiri ardınca bulundukça gömüye yaklaşılır. bulunan her işaret birbirini tamamlar ve cümle oluştururlar. araya sahte işaretler yapılmış olabilir. koyulan işaretler şif-relidir bazen bir hayvan figürü bazen bir sayı bazende anlamsız bir cümle şeklinde karşımıza çıkabilir.
Güneşin pozisyonu ve gölge oyunları işaret koyulurken dikkate alınmıştır, bazı işaretler ıslatıldığı zaman gözükürken, kimileri ise ebcet hesabıyla hazırlanmıştır. yani bir yazı vardır okunuşu bir şeyler ifade etmiyordur ama harflerin sayısal değerleri hesaplandığınızda size yön ve mesafe verir.
Kayalara yapılan insan ve hayvan figürlerinin anlamları vardır. iki üç işaret bir araya gelerek bir anlam ifade eder. bir kız omuzunda su küpünün olması gibi.. kimi işaretler üzerine su döküldüğünde ortaya çıkar. yağmur yağdığında işaret aramak daha mantıklıdır. özellikle sonbahar ayları tercih edilmelidir. böylece bitki örtüsü olmayacağından işaret daha net ortaya çıkacaktır.
Nokta veren işaretler tam anlamıyla bilinmemektedir bu işaretler kayıtlarda ve arazide gizlenmiştir bugün definecilerin ellerinde olan kayıtlarda hemen hemen hepsinde yön ve mesafe veren işaretler mevcuttur. noktayı veren işaret ise kayıt sahibi tarafından gizlenmiştir.
Tuzaktan bahseden işaretler gömülen definenin tuzaklı olduğunu ve nasıl bir tuzakla korunduğunu anlatır ters ‘z’ işareti gibi.
Bölgeyi anlatan işaretler ise definenin yakınlarındaki tepeleri dereleri mezarlıkları gösterir. asıl kayıtların insanların ellerine verilmemesinde birçok nedeni vardır. definecilerin ellerindeki kayıtlar değiştirilmiş fotokopileridir. bu insanlara kayıttaki işaretler artılır buldukları zaman bu işaretler tahrip edilmesi sağlanır. definecilerin bir çoğu buldukları işaretlerin ya altını yada sağını solunu kazıp bir şey bulamayınca da işareti kırıp giderler..
Eşkiyalar kayalara oydukları her sayının bir karşılı vardır bunu örneklerle vermek gerekirse 4 yere dengeli oturtulmuş farklı renkteki taşı verirken 5 pınar ve çeşmeyi vermektedir. kısacası eşkıyaların kullandığı her sayıda bir anlam vardır.
Osmanlı Askeri ve diğer eşkiya guruplarınca takip ediliyorlardı. Bu nedenle hazineleri yol güzergahında belirledikleri yerlere defnettiler Bu iş için ekibin içindeki sayıları çok olan taş ustalarını kullandılar.
Bu taş ustaları günler bazen aylar süren yorucu çalışmalar neticesinde kayaları kesip oydular.kaya içlerine oluşturdukları odalara bu hazineleri yerleştirdiler.veya daha önceden hazırlanmış mahzen, kaya mezarlarını kullandılar.Bu işlemlerin akabinde mekanik ustaları açılan bu bölümlere TUZAK’ lar Hazırladılar.
Yaptığımız incelemeler ve gezilerde bu tür birkaç tuzağa rastladık. CK Tuzaklar platin metali kullanarak hazırlanmış düzeneklerdi. Bu düzenekleri çalıştıran unsur ise akar sulardı. Platin paslanmadığı için bazı tuzaklar halen daha çalışır vaziyettedir. Örnek vermek gerekirse basıldığında dönen merdivenler, açıldığında üzerimize düşen taşlar,yaslandığımızda bizi arkaya atan duvarlar gibi Bu tür tuzakların teferruatlı olanlarıda vardır.
Mesela Çapraz çalışan kılıçlar, Su tuzakları, kum tuzakları, zehirler gibi birde tüm bu işlemler bittikten sonra gömülen definenin kaybolmaması için işaretler bırakılması gerekirdi. Bu iş içinde guruptaki işaret ustaları devreye girer ve sistemli bir biçimde sırayla işaretleri yapmaya başlarlardı.
Volçanın bu işi için altı adamı vardı bu insanlardan bir tanesi kadındı ve hepsinin dilleri kesilmişti. İşaret koyma işleminden sonra define tılsımlanırdı. Bu işlemin nasıl yapıldığını Siz saygı değer arkadaşlarıma sonradan yazabilirim. Eşkiyanın işaretleri sistemli ve düzenlidir.Bu işaretler dört kısımda değerlendirmek gerekir. A)-Yön ve mesafe veren İşaretler, Nokta veren işaretler, Bölgeyi anlatan işaretler Tuzaktan bahseden işaretler, Yön ve mesafe veren işaretler definenin gömülü olduğu yerin uzak mesafelerine yapılırdı .
Bu işaretler bir biri ardınca bulundukça hedefe yaklaşılır. Bulunan her işaret birbirini tamamlar ve bir cümle oluştururlar, Kayalara yapılan insan ve hayvan figürlerininde anlamları vardır. Mesela Bir kız ve omuzunda su küpünün olması gibi. Nokta veren işaretler tam anlamıyla bilinmemektedir Tuzaktan bahseden işaretler gömülen definenin tuzaklı olduğunu ve nasıl bir tuzakla korunduğunu anlatır, Bölgeyi anlatan işaretler ise definenin yakınlarındaki tepeleri, dereleri, mezarlıkları gösterir.
Yine burada iki tür yapıya bakmak gerekir. Birinci grup eşkiyalarda para alınması işlemi başkasına bırakılacaksa tarifle bulunacak 3 ayrı işaret üzerinden gömü yapılır. İlk işaret daima doğaldır. Yani gömü ile hiç bir alakası yoktur. Köprü çeşme hatta köy bile bir işaret olabilir. Bu işaretten diğer işaret net bir tarifle bulunabilir olmalıdır. Köprüye çıkınca karşı kayalıktaki mağaraya git gibi.
Buradan ikinci işarete gitmek gerekir, sabit nesneler tercih edilir kayalık üzerinde mağara delik yada kayalığın kendisi . Eşkiya paraları genelde taş içindedir. Toprak içine gömülmüş eşkiya parası çok nadirdir. İkinci işaret için gidilen bölgedeki işaret ya çeteyi simgeler yada dini bir ritüelle alakalıdır.
Misal adam çetesi için kartalı sembol seçmişse bir kartal işareti burda daima ikinci işaret olacaktır. Etnik kökenli bir çete ise rumalar için çatallı bizans haçı bir işaret kabul edilebilir. İkinci işaret kolay bulunacak bir noktadadır. Ufak bir arama ile bulunur. Burada elinizde belgeniz yoksa dahi kombinasyon sayısı azdır. Kartalı ele alırsak bir işaret olarak kartalla tarif edilebilecek 3. işaret 3-5 i geçmez. Ya kartalın baktığı yer diyecek ya açık kanadı istikameti diyecek ya ayağı diyecek illa ufak bir alanda sıkışıp kalacak.
İşaretlerin hiç birinin malı yüzlerle ifade edilebilecek kadar uzakta değildir doğal olarak işaretten çok uzaklara bakmak gerekmediğine göre mantıklı anlatım yolları ile dikkat çekici sabit objeler aranmalıdır. Kartalın baktığı yönde 30 metrede kara bir taş olacak gibi mesela. Buradan 3. işarete hareket edilir. İşaretin alternatifleri ile değerlendirilen istikametlerde sabit nesnelerde 3. işaret aranır. 3. İşaret daima ufaktır. Basittir bir parmaktan büyük belge genelde son işaret olduğu için yemin yada dini bir simge kabul edilen işaretler seçilir. En çok tercih edileni istavroz-dur. Bu işaret bulunduğunda para ya kayanın içindedir, yada altındadır.
İkinci grup eşkiyalarda durum bir hayli zordur. İşaretle ilgili kayıt bulmak gerekir. Bu kayıtlarda izlenecek en mantıklı yol eşkiya ile merkezi otorite (tarikat teşkilatları gibi.) eşkiya gurubu arasında bağlantıyı sağlayan kişilerin boş boğazlıklarının günümüze uzanan dedikoduları-dır. Genelde bu kişiler o bölgelere yakın bir kilisenin papazı yada devşirme bir yöneticisidir. Kayıt bulunduktan sonra kayıtta bulunan bölge ile kayıt örtüştürülür. Doğru bölgede doğru işareti aramak şarttır.
Farklı bölgelerdeki aynı işaretler sizi paraya götürmez. ( Topal ayının parası her yerde eksik ayağının altında değildir ) Kayıtlar genelde üç parçadır. Birinci parça yeri verir. İkinci parça işareti verir. Üçüncü parça nasıl alınacağını anlatır. Bu günkü kayıtların neden sonuçlanmadığının açıklaması budur. Bu kayıtlarda anlatılan işaretler kapalı mağaranın içindeki işaretlerdir. Bölge içinde gezin durun kapalı mağara içindeki faytonu nasıl görüpte atın kırık ayağı altındaki parayı alacaksınız. Her üç kayıtta elinizde değilse işiniz bir hayli zor.
Kayıt elimizde ise ( yada piyasa belgelerinden birine uyan bir yer tespit etti isek ) öncelikle mesafeleri gösterir şekilde bir harita düzenlenir. Bu harita ile belge karşılaştırılarak hangi işaretin hangi bölgede olduğuna bakılır. Belge ile uyumsuz olan işaretler sahte işaretlerdir. Sahte olmadığına kanaat getirdiğimiz işaretin çözümü belgesinde vardır. Bu işaretlerin elimizde hiç bir kaydı yoksa yapmamız gereken ilk iş işareti iyi incelemektir. İşaret asla ama asla baştan savma yapılmamıştır.
Bir kartal sa tüm her şeyi ile kartaldır, sert mermer taşa yapılır. Gözü kaşı ve tüylerine kadar her şeyi vardır. Bir uzvu eksikse veya genel simetriye uymuyorsa bu kesinlikle orjinalinden dolayıdır. İşaret üzerinde genellikle bir dengesizlik görülmez. Dengesizlik görülen kısım varsa yorum bu kısım üzerinden başlanarak yapılır. Özellikle eksik uzuv konusu bu tür işaretlerin temel direğini oluşturur. İşaret eksik uzva göre yorumlanır. Bu tür işaretlerin paraları iki parçadır. Birinci parça alınabilecek daha basit yerde ufak bir miktardır. İkinci para çok büyüktür ve alınması bir hayli zordur. Gömen kişi bile almak için gömmediği için alınması büyük güç gerektirir.
Mahzen tarzı büyük odalarda, özellikle roma dönemine ait kilise tarzı yeraltı mabetlerinde ve derin mağara diplerindeki gizli bölmelerde saklanır. Kale tarzı yerlerin mahzenlerine saklanmış paralarda kale ufaksa iz kalmayacak şekilde tahrip edilir. Eski dönemlere ait mezar odaları açılır ve açıldığı şekli ile kapatılır. Bu tür paraların gömülmesinde dini ritüeller uygulanır ve bu ritüele uygun işaretler yapılır.
