Anadolu’da bazı kaya mezar diplerinde veya yerleşim alanı olarak kullanılmış alanların ibadete yönelik özel mekanlarında kazı yapıldığında karşılaşılan ilginç bir maddedir.
Siyah-yeşil renk karışımlı ve francala (uzun) ekmek modelinde aynen ekmek biçimi verilmiş horasan harcının belli bir kalıba dökülerek alt tarafının ekmek biçiminde ,üst tarafının da güzelce düzenlenerek , kalıptan çıkarıldığında aynen uzun ekmeği andıran taştır.
Bu taşın mezarlarda çıkmasının nedeni; Hristiyan inancına göre bu tür taşların mezarlık kenarlarına gömülmesidir. Hz. İsa’yı sembolize eden böyle bir el yapımı bu horasan taşın,kişilerin ölüp de toprağa verilen yakınlarına kıyamete kadar sanki Hz. İsa imiş gibi arkadaşlık yapmasıdır. Aynı şekilde her devirde taş, ekmeğin sembolüdür.
Matta incilinde yazılana göre; Şeytan, Hz. İsa’dan taşı ekmek yapmasını ister.Bu inançtan dolayı ki, gömülen ekmek biçimli taşlar bereket umudu olarak algılanmıştır. Bu taşların definecikille ilgisi yoktur,tamamen mezarla ilgilidir.
Bu yapı bazı kaynaklarda kayık mezar olarakta geçer. daha çok Avrupa ülkelerinde görünür. Türkiye’de tek tük denilebilecek kadar az sayıdadır.
