Girit Kültürü ile başlayan ve Bizans’ın yıkılışı ile son bulan, sert cisimler muhtelif semboller, heykeller yazı yazan EPİGRAFİ denilen bir bilim dalı vardı.
Osmanlı’da bu bilim dalı NAKKAŞÇILIK, askeri birimler içinde LAĞIMCILAR şeklinde gelişerek devam etti.Osmanlı tarihi eserlerden görülen eşsiz güzellikte ki taş yontmaları şekiller yazılar desenler Nakkaşçılıkla uğraşan ustaların zanaatkardır. Savaşlarda lağımcılar kullanılırdı, Lağımcılar kale yakınlarından tüneller açarak savaşan askerlerin gizlice kale içine girmesini sağlarlardı.
Sert cisimlerle uğraşanlar çırak, kalfa ve usta şeklinde bir eğitim alırlardı.
Dünya coğrafyasında bir çok çeşitli, yapıya sahip kaya mevcuttur. Her kaya yapısı işlemeye elverişli değildir.Hangi kayanın daha kolay, nasıl işleneceği konusunda pratikten eğitim verilirdi. Çünkü yapılacak olan eser yıllarca yaşayacak kadar sağlam olacaktır. Eğitim alan insan kayanın yapısından iyi anlar. Eğitimsiz sırada insan bu tür işleri yapamayacağı açık olarak görülmektedir.
Günümüze ulaşan lahit, kaya mezarları,sütün başlıkları heykeller ve sair eserlerin hepsi EPİGRAFİ bilim dalında yetişen insanlara aittir.
Definecilerin, işaret dedikleri muhtelif sembollerde epigrafi ustalarına ait bir düzeneklerdir. Epigrafi de çırak, kalfa ve usta şeklinde yapılan eğitim düzeni bir standardı da beraberinden getirmiştir.
Define ile ilgili şifreleme düzeneği yapılacağı, coğrafya koşulları, kayanın sağlamlığı doğa olaylarına (deprem,su,sel,don,kar güneş,rüzgar… gibi) dayanıklı olanları seçilmek zorundadır.
Bu tür seçenekler bize gömünün, coğrafyanın hangi bölgesine, o alanda bulunan hangi cins kayaya yapılacağına dair ip uçları vermektedir. Su ve sel olabilecek yerlere, yerinde kolay kaldırılabilen kayalara, ekim dikime elverişli alanlar gömü gömmeye uygun alanlar değildir.
Unutmayınız ki defineler için şifreleme düzenekleri yapılması için nasıl bir ustaya ihtiyaç varsa. Ayni şekilde bu işaretlerin çözümü içinde belli bir seviyede eğitime ihtiyaç vardır.Yapılan iş ne kadar bilimsel ise çözümü de bir o kadar bilimsel olmak zorundadır. Bu itibarla definecilikle uğraşan insanlar tüm çalışmalarını bilimsel kaynağa dayandırmak zorundadır.
Geçmiş zamanlarda belli bir serveti ellerinde tutan kişiler, bu servetlerini çeşitli tehlikelerden koruyabilmek için toprağa gömdüler, gizli bir takım yerlere sakladılar.Gömülen yerin daha sonra neresi olduğunu hatırlayabilmek için gömüyü yapan kişiler kazdıkları yerin yakınına (veya uzağına) sadece kendilerinin bileceği bir veya daha fazla işaretler bıraktılar.Bu işaretlerin kalıcı olması için de işaretlerin bir kısmını taşların ve kayaların üzerine işlediler.
Günümüzde define arayanlar araziye çıktıklarında taşların üzerlerinde pek çok işaretler görüyorlar ve bu işaretlerin bir define işareti olabileceğinden şüpheleniyorlar.Bu işaretlerin manasının ne olduğu hep sorulmuştur.Define arayan kişiler bu işaretleri kendi görüşlerine göre yorumlamışlardır.
Bir işaretin ne maksatla o taşa çizildiği hiçbir zaman tam olarak bilinemez.O işaretin ne maksatla oraya çizildiğini ancak o işareti çizen söyleyebilir.Bu da mümkün olmadığına göre işaretleri yorumlayan kimselerin görüşlerini bir hakikat, bir doğru anlatımmış gibi kabullenmek safça bir davranıştır.Ancak işaretlerin gruplanmış olarak bulunduğu bölgelerden şüphelenmek te doğrudur.Bu bölgelerin araştırılması gerekir.
Gömen kişi mantığını ve düşünme gücünü kullanarak işaretleri yaptığı için,bizlerde mantığımızı,düşünce gücümüzü vede deneyimlerimizi kullanarak bulabiliriz.
Define işaretleri açısının genişliği, bulunduğu kayanın büyük olmasına rağmen işaretin dikkat çekecek kadar küçük olması gömü yerinin uzaklığını verir.
Ana işaretin yanında bulunan ve kapalı çerçeve içinde olan daire, dikdörtgen ya da kare gibi kapatılmış roma rakamları, parmak izleri, noktalar… açısı sonucu bulunacak uzaklığı misli olarak katlar.
Örneğin;7 cm. açısı olan bir işarete diğer işaretin uzaklığı 70 adımdır ama yanında kare içinde yanyana 2 tane roma bir sayısı varsa (II) 70×2=140 adımda aramalıyız. kare içinde çizgi ve çizgi altında 2 tane nokta, 2 tane roma II varsa o zaman 70 adım 35 adıma düşer.
Bu sistemi gömünün derinliğinde de kullanmışlardır. derinlikte ölçü birimi ise karış kullanılmıştır. 1 karış ise; 23 cm.dir.
