Antik heykel fiyatlarını belirleyen en önemli faktör dinlerdir. Heykeller aslında dinlerin sembolik dillerini anlatmaktadır.
Dinler her zaman insanlığın ayrılmaz bir parçası olmuştur. Dinlerin yarattığı Kültürler, inançlar sanatta büyük rol oynamıştır. Tanrılar ve tanrıçalardan, kurgulanmış dini anlatılar ve inançlar, Mezopotamya, Mısır ve Yunanistan kültürlerinin temelini oluşturur. Yahudiler, diğer erken dönem dini topluluklar gibi, dinlerin sanata amaçlı kullanılmasına karşı temkinli davranmışlardır.
İşte bu eserlere bakarken üzerinde düşünmeniz gereken bazı sorular vardır. Tüm heykeller Din ve inançların sanata dönüştürülmesi olgusudur. İşte ilk resimdeki heykel rahip başıdır. Bu heykelin rahip olması değerini ikiye hatta üçe katlar.
Heykel fiyatlarını belirleyen faktörler, mevcut heykelin hangi dinin sembolik dilini anlattığıyla alakalıdır.
2. planda ise heykelin yapım tarihine bakılır. Heykel ne kadar eskiyse o kadar iyidir.
3. sırada ise heykelin hangi malzemeden yapıldığına bakılır. Metallerde Altın tabiki çok değerlidir. Gümüş ve bronzda iyidir. Lakin pişmiş topraktan yapılmış bir heykel altından daha değerli olabilir. Bazı pişmiş toprak heykellerin milyonlarca dolar yaptığını duyuyoruz. İşte sebep budur. Heykelin en çok yapıldığı diğer malzemeler ise mermer ve ağaçlardır.
Yahudilerin dinleri sanata bulaştırmamasının en büyük nedeni ise Tevrat ta bulunan 10 emrin 2. maddesidir.
İlk 2 maddesinde Allah şöyle demiştir.
1- Seni Mısır’dan, köle olduğun ülkeden çıkaran Tanrın RAB benim. Benden başka tanrın olmayacak.
2- Kendine yukarıda gökyüzünde, aşağıda yeryüzünde ya da yer altındaki sularda yaşayan herhangi bir canlıya benzer put yapmayacaksın. Putların önünde eğilmeyecek, onlara tapmayacaksın.
10 emrin ilk 2 maddesine baktığımızda erken yahudi döneminde dinlerin neden heykellere işlenmediğini anlayabiliyoruz. Tabiki bu her zaman aynı olmamış sonraki dönemlerde onlarda dinlerini sembolleştirmiş ve bunları objelere resmetmişlerdir.
Burada şunuda belirtmek gerekirse Tevrat, İncil ve Kuran. Bütün kutsal kitaplarda Allah heykellere ve putlara tapılmaması için insanları sık sık uyarmıştır. Buradan anladığımız demekki insanların genetik kodlarında putlaştırma ve putlara tapma var. O sebepten dolayı Allah sık sık uyarılarda bulunmuştur. Bu kadar uyarıya rağmen tarih boyunca heykel yapma, putlaştırma ve onlara tapınma her zaman var olmuştur.
Şimdi sizlere alt resimde bulunan vazodaki figürlerin anlamlarını yazacağım. Bu şekilde ne anlatmak istediğimi daha iyi anlayacaksınız.
Vazodaki Bölümler
Vazoda 3 bölüm vardır. Alttaki bölüm, Dicle ve Fırat nehrindeki doğal sazlar ve ekili tahıl gibi bitki örtüsünü gösterir. Üstünde ise öküz ve koyun gibi bir hayvanlar vardır.
İkinci yani orta bölümde, meyve ve tahıl gibi ürünleri kase yada kavanozlarda taşıyan çıplak erkekler vardır.
İşte gerçek para edecek olan yer üst bölümdür. Mezopotamya’nın baş tanrıçalarından biri olan İnanna tam olarak buradadır. Tören kıyafeti giymiş çıplak bir figür ona kasede meyve ve tahıl sunuyor.
Resimdeki vazo, farklı bir mermer türü olan kaymaktaşından yapılmıştır. Yaklaşık 36 inç (90 cm) yüksekliğindedir. Parçada İlk resimdeki kabartma bayan Sümer tanrıçası İnanna vardır. Uruk’un koruyucu tanrısıdır. Uruk şu an Fırat nehrinin doğusunda kalan bölgedir.
İnanna genellikle, yanındaki bir kancaya bağlanmış bir kamış sapı ile sembolize edilirdi. İnanna önce aşk ve savaş tanrıçası olarak inanıldı. Daha sonra doğurganlık tanrıçası olarak değiştirildi.
Kaynak; Araştırmacı Amatör Yazar MendereS
