Çolak Manol Eşkiyası 1876
Bursa ilinin Doğusu Merkezi Kebir ( Başlangıç Noktası ) Ketsel köyü merkez olup oluk pınarı mevkinde araları 500 adım mesafede merkez işaret olarak kaya üzerinde bir daire çizilmiştir. Bursa ilinin doğusundaki Göksu deresi üzerindeki köprüyü geçince eski Bağdat yolu bu köprü üzerinden geçer yoldan 100 adım yukarıda ili öküz kafası taş üzerinde papaz andrev değirmenin üstünde yine doğuya doğru gidildiğinde iki dereden sonra gelen 3. dereyi geçince cumalıkızık köyünü görürüz. Buradan ulu boğazın içinde yontma kayadan kapı kaya var. Yontulmuş olan yerde bir kılıç resmi normal büyüklüğünde yapılmış.
Kapı kayadan devam edersek karşımıza gelen kayalıkta göz gibi delikler var. 7 basamakla çıkılan bu deliklere girildiğinde içerisi genişler. Ağzı kemer şeklinde olup içerisinde 32 adet taştan koltuk vardır. Bu mağaranın adı göz mağarası olarak anılır. İnegöl Domaniç hani dağındaki tepede eski Bizans sarayı var buradan yeşil dağa geçilir. Buradan gemliğe 5 saat armutluya 3 saat koca dere köyüne 4.5 saatte Hayriye köyüne gelinir. Burada manol un değirmeni ana kayadan oymadır.
Karanlık dere değirmenin sağ duvarında 1 el resmi 1 ayak resmi ve yarım bir adam resmi yapılmış olup bu adam resminin önünde bir siyah taş ve taşın üzerinde bir istavroz vardır. Bu taşın altında bir miktar meblağ konulmuştur. Yalova üstünde 3 kuyular mevki iki sarnıç taştan çevrilmiş horasanlı set duvar yapılmış yerli kayada 3 basamak sarnıcın doğu kısmına kalır basamaklar altı doludur.
Derbent – Pamucak kan yeri ( İznik ) pamucağın batı kıblesinde hora tepesi üzeri çevrili bir duvarla tarafında ana kayada bir oturak yapılmıştır. Bu oturak üzerine oturulduğu zaman denize doğru dönüp tam karşımıza gelen mal kaya arkamızda kalan bey pınarı ( ayran pınarı ) dır. Bu pınardan 1 saat “5 dk. Kıbleye 40 at bağlanan mağara mız buradan 2.5 saat mesafede kara tepeye kara tepe mal tepe ile karşı karşıyadır. Mal tepe üzerinde tarihi karakol Cenevizlilerden kalmadır. Buradan batıya 22 dakika mesafede baklaya vardır. Mal kayanın göl tarafında 2 göz delik var.
Bu gözlerin baktığı yönde 3 basamakla girilen bir mağara olup içine girerken yukarıdan akan su nedeni ile kolumuzun birisi ıslanır diğeri ıslanmaz. Buradaki mağaraların birisi görünür diğer ikisi ise su içinde kalır görünmez. Buradan içeri girildiğinde fırın mağarasına ve 25 itriyat arabasının olduğu mağaraya girilir. Boyalı çini ( boyalıca ) ye şelalelerin 6 kulaç mesafeden çıktığı bir mağaradır. Tarihi çınar izniğin doğusunda buradaki mağaraya girerken omzumuz la kapısını iter çıkarken çekeriz.
Bu mağara içerisinde hazinelerimizi saklamakta kullandığımız taş ustalarının cesetleri vardır. Bunlardan birisinin kellesi masada tabakta dır. Bu mağara içinde demir kapılar vardır. İkinci değirmenin aşağısında derenin solunda topal ayı ayağı 23 adım ileride derenin karşı tarafında olup yarık kaya bu kayanın üzerinde 7 civcivli tavuk karşısında kartal uçar vaziyette ve altında iki kılıç çatılı bir vaziyette karşısındaki değirmen arkının üzerinde küçük mağara içinde bir çift öküzü bir çocuğu yedeğinde çeker vaziyettedir. Mal öküzler arkasında tek oda mağara içindedir.
Buradan 55 dakika mesafede harami derenin şeytan dere ile birleştiği yerde uzun ali beyin değirmeni üç tarafı kayadan kesme olarak yapılmış buraya beş basamak ile çıkılır. İki basamak ile içine girilen oluk başında bir sofra kaya kara taştan yapılmış olup bir çatal bir kaşık parça ekmek bir Çerkez kaması 21 halka zincir olan çakı resmi yapılmıştır. Kayanın altında bir miktar meblağ gömülmüş olup gümüş altın karışıktır.
Karşı yönde devam edersek sol tarafta topal ayının kayada resmini görürüz.Bunu takiben bir avcı ve karaca bunların 20 adım ileride bu bölgede olmayan bir taş üzerinde altı yavrulu bir domuz domuz yavrularını emzirir haldedir. Burayı kırar isek içi doludur. Değirmene suyun vurduğu yerde bir istavroz var.
Yine merkez noktamız Hersek ( Karsak ) boğazında Marya köyü 8 hanelik olup Tahtalı köyü karşısında kıbleden çıkan su olup kazan derenin üzerindedir. Kışın akar yazın kurur. Suyun çıktığı yerde 90 okkalık kantar yanındaki su kaynak derenin topladığı kaynaktır. Burada Harman yeri gibi bir düzlük mevcut olup Hersek ( Karsak ) ın karşısında acı su deresinin sağında kara tepe bu tepede 4 köşe delikli tekne doğu ucu kırıktır. 18 adım doğu kıblesinde domuz kabarması var. Mağara mevcut olup a8 basamak ile içine inilir. Sol tarafta Tekkelinin yatak mağarası kızlı mağara yüksekte olup koltuk taşı vardır.
Koltuk taşına oturulduğu zaman karşımıza sağ omuz yönünde abiliyontmiryan manastırı görülür. Başka bina yoktur. Mağara zirvede olup mağara içerisinde iki kişi yatacak kadar yer vardır. mağaranın karşısında bakraçlı kız resmi kabartma olarak yapılmıştır. Kızlı mağaradan 3 saat doğuda ak dere – gemici deresi ile şelale dereden 3 saat kıble yönünde ki değirmene çıkılır. Başka hiçbir yerden bu değirmene ulaşmaya imkan yoktur.
Buradaki mağara içinde bir fayton resmi yapılmış olup faytona iki at koşulmuştur arkadaki atın sol ayağı kırık faytonun karşısında gergef işleyen kızlar bu kayanında karşısında ayı oynar vaziyette ayıcı def çalar çubuğu ensesine sokulu vaziyette arkasında devamında 1 kara tavşan bir kirpi bir karaca iki güvercin güvercinlerden birisi su yalağından su içer biri içmiş başını kaldırmış bir çerçeve içinde pop martin ve adamları resmedilmiştir.
Burdan 10 dk. Aşağı doğru aynı derenin sağında yeri ve buradaki iki kapılı mağara mevcuttur. Mağara olabilecek yere dikkat edilirse bu iki mağarayı buluruz. Bu mağaraların 5 dk sol tarafında mağara içinde tek gemi resmi vardır. Bu mağaraların olduğu tepenin arka tarafı vakıf beldeyi güney yönünde sultan baba – şambaba türbelerini müteakip geldiğimiz öküz ini deresi mevkinde 3 tepeler ve üç kaynaklar ortadaki tepenin önünden Bağdat yolu geçer.
Burada üstünde kül yığını olan tepedeki su kaynağında dereye doğru 40 adım mesafede topal ayı ayının baktığı yerde derenin karşı tarafında ayağına bakar vaziyette ayağının olduğu yere bakılırsa sol tarafta zemine çok yakın mağara ağzı görülür.
Ayının 10 adım ilerisinde iki balık ters tarafa bakarlar. Ahı dağı avdan dağı üzerinde 80 rakamı yazılı olan balığın baktığı tarata bir koltuk taşı bunun 40 adım altında bir kurt başı büyük taşta yapılmış olup kapalı değirmene bakar değirmenin üzerine büyük bir kaya düşürülmüştür.
Domaniç – İnegöl dağları hekim ali bey değirmeni doğanlar mevkinde olup hiç çalışmamış sahte bir değirmendir. Üç tarafı ana kayaya oyulmuş 5 basamaklı tek bir odası olup burada değirmenden 100 adım ilerde 7 adet dikili taş mevcuttur. Buradan 21 saat 28 dakika doğuda harami dağında Konstantin sarayı bu tepede olup buran yeşil dağa geçilir.
Buradan 33 saat doğuda yongalık dağı koca dağ buranda karacalar köyü yönünde doğuda 3 saat mesafede Göksu köprüsünü müteakiben sağ tarafta 100 adım ilerde papaz andrey değirmeni buradan kara dağ ( kara tepe ) 12 günde geçilir. Burada belirli mesafelerde 3 taş yığını olup arada bulunan düz taşın üzerine oturulduğunda göl ve deniz görünür.
Temiz açık havada ayasofya buran seçilir. Buran çıkan iki sudan birisi harami dereye dökülür. daha sonra şeytan dere ile birleşerek kapı kayaya iner. Buraya inerken başta pop martin 12 adet at bağlama yeri olan değirmen ana kayadan oyulmuş olup 7 basamak ile oluk başına çıkılır 2 basamak ile değirmen içine girilir. Değirmenin üzerinde 26 adım mesafede bir tepecik ( yığma ) mevcut olup bu tepeciğe 32 adım mesafede bir tane daha vardır. Bölgenin doğruluğunu gösterir.
Değirmenin 40 adım alt tarafında yontma bir kayada iki güneş resmi bir birine 3 adım mesafede olacak. Burada pop martin değirmeninden 5 saat doğusunda karagöz – kara göl – balıklı dere- buzluca eşkiyanın 39 adamının öldüğü ve katırlarının yuvarlandığı yerdir. Yine kara tepede topal geyik ve …… yavrusu vardır.Buraya puropolis denir. Emine resi burnu civarındaki 4 adacıklar mevki denizden çıktığında bacalı mağara içinde 3 direkli gemi ortadaki direği kırıktır.
Kara tepe muhitinde çok yakın ayrıca burada denize yakın sazlık vardır. Kayanın arkasında bir mağara var kara tepeyi buradan anlamamız lazım Dört saat ilerde güneyde kara tepe çete başı gemlikli Romikal kaptan Andrio saruhanlı kaptan petnos Bulgar subayı woywoda …. Karadenizden geldiler. Aksu boğazına girerek iskele kasabasına kadar geldiler. Aksu kasabasında kaldılar. Burada yaptıkları eşkiyalığın ganimetlerini Aksu maşatlığına gömdüler.
Aksu kabristan senden kara olamam diye mezar taşı üzerine yazdık. Buradan biri saat yol yürüdük değirmene ulaştık. Bu değirmenin on dakika doğusunda değirmenin karşı 100 adet mezar var bu mezarlardan birisi başı sarıklı ayak taşında 3 adet delik var bu mezara yakın 3 adım mesafede bir meşe ağacımız vardır.bu meşe ağacını batıya 3 adım mesafede bakır kazan gömdük.
Kaynaktan gelen su buradan aşağıya döner ve ilerde 3 kol yapar ve 3 suyun birleştiği yerde pınar karşısında kaya üzerinde zinciri ağzında Ayıcısız bir topal ayı var. Ayıcı burada aranır ayıcı bulunduğunda ayıcının ensesine bir çubuk sokuludur. Oradaki nişan bu olup ayının kırılıp açılacak ve 20×20 bir kare ve dört kenarında birer yuvarlak oyma çekil bu işaret görülecek bu kapak olup mahsen girişini açar.
Kara tepeye gitmek için bacalı mağara yanında çıkarak 4 saat ilerledik Güneye doğru ilerlediğimizde acı suyun üzerinde mermer ayaklı ve eğrimsi bir köprüden geçtik kara tepeye vardık kara tepe üzerine çıkarken yamaç üzerinde bir taşa kabartma olarak Çerkez eğeri tam takım olarak yaptık. Kantarmasını katladık eğerin üzerine taktık.
Zirveye çıktığımızda oraya oldukça büyük kurnalı tekneyi iki renkli mermerden yaptık ve bir kaza sonucu doğusuna gelen tarafı kırdık. Kurnalı teknenin sağ tarafında göze görünür yerinde …………….yazar teknenin 1 metre eni vardır. Bu tekneye çok yakın bir domuz kotrası vardır. 18 adım güney tarafına gittiğimizde bir taş topluluğu göreceğiz sol tarafına düşen taşa 3 basamak ile çıkılır. Bu taşa zincirle takılı domuz yalağı vardır. Bu taşın altında altın gümüş ve değerli variyetler vardır. Bu kayaya ambar kaya adını verdik.
Buradan devamla bir kaya üzerinde tavşan resmi tavşana bir şahin saldırı vaziyette ayrıca taşta yöreyi gösteren bir kroki çizilmiştir. Kara tepeye ulaştığımız zaman denizi arkamıza aldık ve 1 saat 45 dakika mesafede sağda yukarıda bir tüfek mermisinin ulaşacağı yerde bir mağara 7 basamak ile içine girilir. Birinci gurup paralarımız bu mağara içinde L şeklinde 3 er adım mesafede bir birine değmeyecek şekilde gömülüdür.
İkinci gurup paramızı suyun kaynak olarak çıktığı oyuğun 1 adım ilerisine gömdük. Suyun solunda 3 adet mezar olup bu mezarların ortasındaki taşta 3. gurup paramız en çok olanıdır. İkinci mağarada suyun 700 adım doğusunda 3 basamak mevcut olup buraya varmadan önce üzerinde iki bacalı üç direkli gemi resmi olan bir taş var bu taşta mağaranın işareti olup bu taşın yanında 3 karış boyunda bir oyuk yapılmış olup içine 3 parça altın konulmuştur.
Yörenin doğruluğunu anlayabilmemiz için üç basamaklı mağaranın yanındaki yarık içerisinde yine 3 adet küp bir birine değmez şekilde konuldu araları doldurulup doğaya uyduruldu. Bu mağaranın içi 4 köşe olup 3 basamak ile içine girilir. Buradaki mezar içinde 3 küp vardır. Bir gurup parada yakındaki hisarın karşısındaki toprak yığmanın altına kondu.
Yine yakında bulunan oyuk ocak yerinin yanında duran dikili taşın güneye doğru 3 adım mesafesinde bir miktar para vardır.
Aynı yörede sırtını yalayan öküze benzeyen bir taş kuzeyine 7 adımda bir miktar para vardır. Kalan par yatan iki öküz gibi taşın altına ve yakınındaki mezara konulmuştur. mezarda kılıçlar mücevherat ve külçelerde vardır. yörenin doğruluğu ve diğer yerlerin haritası öküze benzeyen kayanın bacaklarında dır.
Tepe üzerinde çıktığımızda türbe meydanının orta yerinde yol ikiye ayrılır. Bu ayrılan yollardan biri kara tepesine çıkar. Tepe üzerinde nalbant alanı olarak kullanılan bir düzlük mevcut olup bu düzlükte sac ayağı bir şekilde dikilmiş 3 taş vardır. Aralarındaki mesafe 29 adımdır. Taşlardan birinde nalbant kerpeteni suntraç nalbant çekici resmi vardır. Yörenin doğruluğunun kanıtıdır. Bu taşlar oturak taşı şeklindedir. Bu taşların ortasında yöreye ters ortası delikli biri taş olup bayrak direği yeri olup bu taşın altıda doludur. bu tepenin adı hora tepesidir.
Karşı sırta gelen tepe türbe tepesi orada 3 oturak taşı vardır. Bu taşların yakınında taştan yapılma 3 nöbetçi yeri vardır. Bunun karşısında yarıma y resmi bütün ay resmi güneşe bakar şekildedir. Altında 11-9-7-5-3 rakamları var bu rakamla kroki olup ayın önündeki çift rakamlar ile 16-13-8-4 rakamlar ile karşılaştırıp 12 yerdeki kıymetli meblağ bulunur.
Bu yörede 31 çete başı ve 887 adamı vardı. Çeteler zaman içinde bir birlerine düştüler adamlarını esir etti bazılarını öldürdüler. Bu yörede 12 dağda 31 mekanımız vardır. Bu tepeden baktığımızda karşımıza karanlık dere gelir. Güneye 10 adım gidildiğinde mevcut bir kaynak var bu kaynaktan eşkıya su içer.
Kaynaktan 300 adım ilerde üzerindeki işaret olan bir taş göreceksiniz üzerinde üç basamakla çıkınla bu kaya minare kaya üzerinde bir istavroz vardır. Kara Hasan köyü ile yeni köy arasında ve yol üzerindedir. Aynı köy kazan deresi kenarında kurulmuş kara Hasan köyü ve bir kemerli köprü bu köprü 3 göz olup üzerinden değirmen arkı geçirilmiştir. Orta kemer üzerinde bir karaca başı son kemerin altında bir istavroz mevcuttur. Haç kemerde üç köşe taş üzerinde kara Hasan yazısı göreceksiniz.
Bu köprünün bir ayağı ana kayaya bağlı ir üzerinden kağnı arabası geçebilecek şekilde köprü kenarına babalar yapıldı köprü üzerinde kurşunla kaplanmış yerler olup bu köprünün ana kaya ya bağlı olan tarafında yüksekte mağarası var köprünün sadece bir gözünden su geçer yağmurda sel gelirse ikinci gözüne su çıkar burada ikinci gözde karaca başının olduğu yerde taş sandık içinde ve yukarıdaki mağara içinde geçerli meblağ karışık olarak konuldu.
Karaca başı içerisinde bölgenin haritası vardır. Buradan …………kasabasına ve Yörük yaylasına karanlık bir yoldan gidilir. Burada 3 yol ağzında bir yolda türbe tepeye gider. Mağara şeklinde olup mağaranın taşına sarı kızın ruhuna fatiha bir taşın üzerinde beni bir meçhul asker koydu buraya karnımda yılan var yazılıdır.
Aynı mıntıkada tekkeli köyü olup buraya dana göz – karagöz-salvan köyleri yakındır. Bu üç yol ağzından ayrılan yollardan biri tepeye çıkar. İkiye ayrılır kaya yanından türbeye çıkar. Yollardan biri kara tepeye gider. Bu yol taş döşelidir. Bu yolun solunda bir çeşme vardır. Çeşme taşında üzüm salkımı resmi var. Bu çeşmenin arka tarafında üç köşe yontma bir taş üzerine bir kemençe resmi yaptık. Aşağıda ambar kaya altında bir pınar var. Önünde epey uzaklıkta yine bir pınar olup oda ayran pınarı olarak adlandırılmıştır.
Bu pınarın ayran pınarı olduğu önündeki yarım değirmen taşından anlaşılır. Ambar kaya iki köşeli sıra ile oyulma olup içinde bir meşale resmi vardır. Yanından istavroz haç olacak. Bir göl ucunda hazan yaprağı işlenmiştir. Burada değirmenin ana kayası oyulmuş ve yarım bırakılmıştır. Bu değirmen yarım değirmendir.
Kavacık köyü iskele kasabası bacalı mağara bölümüne gelirsek bacalı mağar yakınında iki köyün arasında bir mağra daha var. Mağara içinde bir kupa ve kupadaki suyu içmeye giden martı kuşları kupa içinde ve orada dikkat çeken bir taşın altında ve merdiven basamaklarının solunda küçük tabancaya benzer taş altında bir meşin heybe içerisinde para ve bir Çerkez kaması vardır. Kama yörenin doğruluğunun nişanıdır.
Bursa nın kuzey batısında 4 saat 20 dk. Mesafede kovalı bal kaya bu kaya üzerinde çeşitli delikler olup doğusunda yılanlı ve havuzlu mağara vardır. Mağara yakınında 78 okka gösterir kantar resmi olup Baklaya deveciler hanı Süleyman pınarı ak köprü yakındır.
Ak köprü Göksu deresi üzerinde olup merkez ak köprü olarak alındığında güney doğuda sol tarafta kara köse köyü bu köyün alt tarafında Hüseyin pınarı bu pınara 4 yerden su gelir ve kuvvetlendirir deve kervanları ve deveciler ak köprüye 340 ………………. 15 dakika göksunun solunda ak taş mevkiinde eski Bizans sarayının karşısında kilitli kaya buradan yerden 10 adım yüksekte oyma su kanalı arkasında baklaya onun sağında kudret deresinin sağında ve ağzında sağ omuz yönünde sivri kayalar buradaki mağara içine 3 basamak ile inilir. Mağara içinde 12 adımda bir kemer var. Bu kemerin sağ tarafında bir papaz üstünde bir çiçekli put ve bir kız papaza gül veriyor. Burası papaz mağarasıdır.
Göksu – aksu deresi aynı dağdan çıkar Başlangıçları çalıca dır. Deniz kenarı Malkara köyü miko çiftliği ve kızıl ağaç çiftliği iskele kasabası ve ona en yakın köy çukur cambaz köyü Göksu boğazı çekerek mağarası ve monik mağarası 15 dakika çeker. Emin ağa değirmeni harici de bu kuru derede 4 adet daha değirmen vardır.
Burada aramanız gereken oyulma sureti ile yaptığımız 6 adet 20x 20 dikdörtgen oyukludır. Ortada olanların altında oyularak mevcut meblağ kondu ve üzeri horasanla ile kapatıldı. Kanlı mağra değirmene yakın olup ili kaynaktan suyunu alır. Sulardan biri acı biri tatlı su olup o dönemde buraya patlak pınar ismi verilmiştir. Bu işaretleri ve paraları koyanlar 27 sene burada eşkiyalık yapan eşkıya başları manuk ve lefterdir.
Beldeyi nazır yeşil dağ – sorma köyü- kirazlı köyü- tahtalı köyü- kevler boğazı-kartal kaya – kurt kaya- Araplı mağarası- kara tepe-kara dağı- 4 atlı fayton-sarı kız mezarı saran kaya- şeytan çukuru-harami dere soldan gelir-kuru dere – karanlık deredir. 21×21 kutular 17 parça mal gömülü olup kara derededir.
3 gözlü köprü- Bondoryay kalesi- tahtalı tatar ovası- dikenli boğaz deresi – büyük dere- köprüye 6 saat mesafededir. Çatalca köyü monik çiftliği buradan 12 saat geriye ali bey köyü – şahin kaya buranda şam kasabası karşı tarafında hora tepesi selvili mağara simyee boğazı simye krallığının kalesi vardır.
Sakarya yeşil dağ son merkezimiz olup iskele kasabası denizden merkezimize Kara tepe güneyden batıya kalır. 31 saat kara tepe kara kütük beldesi at kayrı mıntıkası içinde sarı meşelik birlik değirmenine büyük dereye ve dikenli boğaza 6 saat mesafede olup Kuzey doğusu deniz sahilinden 3 saat mesafede Dikmen tepe ve kırca Ali köyleri vardır. Kırca Ali köyü karşısında vezir köyü vezir tepe küçük vezir tepsi vezir han ile ayran pınarı vardır. Ayran pınarı vezir tepededir.
Ayran pınarı karşısında yalçın kaya üzerinde istavroz yapılmış olup bir adet mahmudiye altını mevcuttur. Yörenin doğruluğunu gösterir. Burada ayazma evlerinin temelleri be bir kuyu mevcuttur. Kuyu ile ev temelleri arasında be tam ortasında bir mahzen var. Yukarıdaki haçtan 10 adım sayarsan buradan mahsene giden yolun kapısını bulursun.
Vezir handan 20 dk. İleride manuk çiftliği ile mihali karaca çiftliği ve manastırı bir adacık tepesi şeklinde burada eşkıya devleti askeriyeyi sardı ve katletti. Buradan şam a giden yol karşı tepede olup bu tepede 18 adet dikili taş mevcuttur. Çok sarp olan bu yerde atlarımızın be katırlarımızın kayışlarını birbirine bağlayarak indik elde ettiğimiz ganimetleri burada kütüklük içerisine ve taş içerisine oyarak yaptığımız yere sakladık. Ve doğasına uydurduk ardından yukarı çıkaramadığımız katırları burada kesip uçuruma yuvarladık. Bu 18 taşın ortasındaki delik olup yörenin doğruluğunu belirten nişandır. Delik taşın altında bir haç resmi vardır. Bu haçlı taşın altıda doludur.
Bu tepenin üzerinde bulunan bir mağara daha var bu mağarada bir kız omzunda bakraç kızın yan baktığı yerde bir mağara daha burada bir adam ayakları dolalı elleri sarılı ve yine bir yeniçeri çıkmaz vaziyette resimler vardır. Bu mağaranın karşısında 1 kurşun atımı mesafede kızın güney tarafında bir kuyu 200 metre yukarısından şaraphane yolu ve yazılı kaya doğusunda bir tava resmi batısında 3 köşeli bir taş üzerinden elini yüzüne koymuş vaziyette bir kız resmi var. Boynunda istavroz resmi vardır. Taşın üst tarafından batıya 40 adım uzaklıkta 3 metre boyunda bir çakıl yığma var. Taşların birisinde istavroz olup yine bir taş üzerinde de 40 okka kantar resmi vardır. Bu kantar resminin orta çengeli kırıktır.
Çakıl yığının yanında eski Bağdat yolu geçer. Doğusundaki sıra dağların arazisi dalgalı bir şekildedir.bu dalgalı arazi karşısında 3 tepe olup buraya 3 tepeler mevkisi denir. Burada bulunan suyun başı 3 tepelerin ortasındaki tepenin dibinden çıkar. Ortadaki tepe dar tepe olup üstünde batı tarafından ot yığını benzeri yığma vardır. Buraya tuna tepe dedik. Yığmanın kapısı batıdadır. Yüne bu tepenin dibinde bir yarık kaya vardır. Sağında ve solunda kıymetli heykeller ve paralar vardır. Buranın kapısını açtığımızda içerisinin çok değerli odluğunu gördük çete başı manuk bizdeki ufak emanetleri de buraya koydu ve mezarı kapadı.
Buradan Göksu deresi istikametinde 3 kuyu var birinci kuyu derenin sağ tarafında ikincisi yukarda solda 3. sü yine ilerde soldadır. Yukarıda solda karşı sol yakadaki kuyudan 100 metre ilerde bir taşın altında bir asker matarası para ve şişe içerisinde bölgenin haritasını koyduk . Buranın doğruluğunu gösterir. Kuyunun içerisinde ayrı odalar olup bu odalardan birisi sarı kızın odasıdır. İçerisinde çok kıymetli eşyalar ve kitaplar vardır. Burası üç kuyular mevkisidir. Burada taş üzerinde bir istavroz ve altında malı vardır.
İlerde bir dikili taş üzerinde incir ağacı bu incir ağacı altında malımız vardır. Bu değirmenin tam karşısına gelen yerde bir küçük tepe var tepenin 6 adım arkasında emin ağanın mezarı var mezar taşında bulgari emin ağa yazar. Ve altında bir haç var. Burada hem yerin doğruluğunu hemde mezarın olduğuna bir işaret ile yemin edildi. Mezarın altında kapalı mağara vardır. Mağara tuzaklı olup girişinde bir taş altında dişli Razel yay var ondan sakının.
Mağaraya girildiğinde sağ tarafta Emin ağanın kanlı elbiseleri bir çiviye asılıdır. Mağaranın tavanında at karığı ve kesik baş çakılıdır. Mağara içinde merdiven olup küçük dar olduğu için kolay çıkılmaz. Merdivenin tam karşısında bir nişan bal kayasına benzer dikkat edilir ise yaylı tuzak olduğu görülür. Bu mağara en tehlikeli mağaralardan biridir. Mağara içinde yerde de işaretlerimiz vardır bu mağaradaki tuzaklara dikkat etmek gerekir.
Mağara içinde su taşıyan sıra ile kızlar vardır. Arkalarında bir av köpeği bir tavuk yumurta üzerinde kuluçkaya yatmış önünde kırık bir istavroz resmi duvarda bir kurt başı resmi kurdun baktığı yerde mağara içinde kapak taşı kapak açılınca 2 oda dolusu büyük variyet buradadır.
Mağara dışında bir kızılcık ve bir çınar ağacı vardır. bu dışarıdaki ağaçların üzerindeki tepeyi biraz geçersek batı tarafında ikinci tepe görünür burada tepenin yamacında Bizanslılardan kalma taş bir kilise vardır. Kilise içinde papazın durduğu taş mihrap önünde dışarıdan gelme bir taş içine bakılmalıdır. Kilisenin 15 adım aşağısında iki su kaynağı olup birinin suyu acı diğeri tatlıdır.
Değirmenin bulunduğu dere 6-7 saat mesafede olup bu değirmenin suyu iki kaynaktan gelir birisi kuru dere olarak adlandırılır kışın su gelir yazın ise kurudur kaynaktan gelen suyun önü sek bozasın diye horasandan sıvanmış 2 metre duvar yapılmıştır. Değirmenin suyunun geldiği kaynak başında ki taş üzerinde bir tabanca resmi olacak. Su birinci taşı ve ikinci taşı da yalayarak üçüncü taşı dolanır değirmenin karanlık oluğuna iner. Dolandığı taş üzerinde bir haç resmi vardır.
Bu haçın altında 40 adet gümüş para var. Değirmenin karanlık oluğu taş olacak ve zerinde kahve değirmeni resmi olacak. Değirmenin odasının iki duvarı dört kayadan olup kiriş atılan ağaçların yerleri tavan oyma olacak değirmen odasına 3 basamak ile çıkılır. Basamakların altına bakarsan 3 adet tabanca vardır. Biri rus diğeri Osmanlı diğeri ise bulgardır namluları altın işlemedir.
Değirmenin karanlık oluğuna 9 basamak merdiven ile çıkılır bu merdivenlerin 8 tanesi kudretten biri yarım değirmen taşındandır. Bu yarım değirmen taşı altında 27 okka altın meblağ vardır. Değirmen önünde bir binek taşı var bu taşın 4 köşesinde delikler olup her delikte 20 adet altın vardır. Değirmen duvarında bir haç bu haçın bir metre doğusunu kazar isek burada gömülü olan parayı buluruz. Değirmen önünde 6 kişinin devirebileceği büyüklükte bir taş vardır. Bu taşı devirdiğimiz vakit altında bir kılıç olduğunu görürüz.
Bu değirmen üzerinde büyük bir taş değirmen üzerine düşecek gibidir. Bu kaya düşerse değirmen harap olur. Değirmenin önünden bir patika gider. Bu patikadan bir kişi gidebilir. Bu patikanın yukarıda iki taş arasından bir kişi zorla geçer. Aralıktan geçince yarım değirmen taşı vardır. Buradaki bir diğer taş üzerinde sofra takımı vardır. Burası düzlük bir yerdir. Bu düzlükte 12 adet dikili durumda taş olup birisi siyah renktedir. Bu siyah taş altında çömlek içerisinde karışık para var. Değirmenin 50 metre yakınındaki çayırlıkta ancak bir araba yükü kadar ot alınabilir.
Buranın kenarında arabayı andıran bir kaya var bu kaya üzerinde iki öküz resmi yapılmıştır. Öküzlerin ikisi kıç kıça vermiş olup birinin boynunda 7 kat dolalı zincir. Sarılı haldedir. Diğer öküzde ise bir çan vardır. Öküzlerin göğüsleri arası kazılmalı dır. Öküzlerin yakınında bir yapma çeşme vardır çeşmenin mihrabında bir köpek budu resmi vardır. Su içmek için eğildiğinde dizlerin yarım değirmen taşına değer. Bu çeşme çırçır çeşmesidir.
Yarım değirmen taşının altında bir kahve değirmeni içinde değerli altın vardır. Bu çeşmenin üzerinde 3 adet taş olup ikisi birinin üzerine kapatılmıştır. Sağ tarafa doğru olan taşın bir karış altında parası vardır. Çırçır çeşmesine yakın devrilmiş kazana benzeyen bir siyah kaya var. Bu kaya üzerinde bir yengeç resmi olup bu kaya arkanı dayarsan çayırı görürsün. Taş ile çayır arası 150 adım gelir. Taş ile çeşme arasını adımlayıp tam ortasını bul buradaki bir taş üzerinde saz resmi var sazın 6 teli 7 burgusu var. Büyük para bu taş altındadır.
Eğirmenin altında bir değirmen daha vardır. Bu ikinci değirmeni 135 adım geçtikten sonra bir burun var bu burunda topal ayı resmi mevcuttur. Topal ayının altı 1.5 metre genişlikte kaldırım taş ile döşenmiştir. Taşlar beyaz olup ayının altında bir taş siyahtır. Bu taşı kaldır. Ayının önünde bir adam boynuna sokulu bir çubuğu olacak ayının zinciri ayıcının beline dolalı ve ayıcının elinde def olacak. Ayının ayağı topal karnı gebe burada ayıyı seyreden 3 kadın birinin elinde mendil birinde meyve diğerinde çiçek vardır. Ayının karnı mücevher ile doludur.
Derende coşkun bir su gelse bu su ayının ayakları dibine değer. Ayının karşısında kara kayalık var burada manda büyüklüğünde bir kaya üzerinde 12 fincan ve iki cezve bu bizim 1 çete başı ve 11 adamdan ibaret olduğumuzun ve bu variyetlerin bize ait olduğunun işaretidir.
Topal ayının üzerine buruna çıkarsak büyük bir kaya görülür bu kaya üzerinde şahin resmi olup bu kayanın kıblesine 200 adım gidersek bir araba resmi vardır. 4 tekerlekli bir tekeri dağılmış beygirler den birinin ayağı kırılmış arabada kamçı sokulu arak tekere bir Çerkez kaması takılı bıçağın uzu karayı gösterir. Bıçağın gösterdiği tarafta atın topal ayağını ara altına bak arabanın altında da bir miktar altın var. Arabanın arkasında bir köpek olacak. Arabanın 300 adım ilerisinde 4 atlı resmi vardır. Baş taraftaki atlıyı yokla taşın deliğini bulursun. Bu atların altında gün batısında 400 adım ilerisinde dere olup bu dereyi takip edersek Bağdat yoluna ineriz bu derenin adı atlı deredir.
Bağdat yoluna buradan indiğimizde 10 adım ileriden bir yığma ve bir mağara vardır. Mağaranın kıble tarafında 3 mezar mezarların yanında horasanlı duvar ve bir yığma olacak. Toplu kantar bu mağarada dır. Kantarın iki topuzu olup birisi 45 birisi ise 90 okka da durur. Kantarın üzerinde ZEGU yazsısı vardır. Bununda üzerinde terzi makinesi vardır. Terzi makinesinin olduğu yerde mağara içinde terzi aletleri duvara işlenmiştir. Cetveli makası buradadır.
Mağaranın ağzını ortalar 3 adım içeri girersek bir çember görürüz. bu çemberin içi 45 okka altınla doludur. Kantarın üzerinden gün doğusuna gidildiğinde kayalık bir mevkiye gelinir. Buradaki kayalar üzerinde 3 gemi resmi vardır. İkisi devrik biri düz düz olan geminin 3 direk birisi kırık kırık olan yerde bir tüfek mermisi ile altın konmuştur. Geminin arkasında 3 basamak merdiven olup üzerinde martı kuşları uçar önünde su kovası vardır. Bu kovaya bakılırsa 500 akçe içindedir. Geminin merdivenlerinde bir şarap tası geminin önünde bir çan vardır. Geminin bir metre altı kapalı mağaradır. Bu mağara içinde 90 okka altın ve heykeller vardır.
Ceneviz kalesinden bakarsak kudret kalesi görülür. Bu kalenin ortasında tek bir mezar mezarın ayak ucunda bir pınar olup mezarın altı kaldırımlı şekildedir. Mezara 30 adım mesafede yassı bir taş olup üzerinde burgu resmi vardır. Bu burgu resminin gösterdiği yerdeki taşın altı doludur. Kudret kalesinden çıkarken sol tarafa döndüğümüzde bir kişinin yaya olarak yürüyeceği patika vardır.
Kudret deresinin ağzında sivri kayalar iki suyun karıştığı yerde sağ omuz yönünde sivri kayalar arasında mağara 3 basamakla girilecek bir mağara ağzı görülür. Bu mağaranın iki yanında alçıdan yapılma kadın memeleri olup parası içindedir kırılıp alınır. Mağaranın sağ tarafında bir insan kolu sol tarafında bir kılıç resmi vardır. Mağara içine girildiğinde oturmuş vaziyette bir derviş ve bir siyah taş var. Buranın parası siyah taş altındadır. Cenevizlerden kalan eşyalarda buradadır.
Kudret kalesinin bir kurşun atımı mesafesinde kudret kayası vardır. Kudret kayasının ön tarafında oluklu kama kabartma oyuktan su akıtılırsa suyun aktığı yerin başında insan oturabilecek şekilde yapılmış bir koltuk taşı var buna oturup baktığın zaman halka görülür. Burada şimale ( kuzey ) doğru yürüdüğün zaman önüne 3 toprak höyük gelir. Ortadaki höyüğü aç.
Buradan gün doğusuna bakar isen köy bekçisi gibi bir kaya görülür. Buraya yakın birde saçaklı kaya vardır. Bu saçaklı kaya altına 40 at çekilebilir. Buraya at bağlama yeri dedik. Yağmur yağarsa atların sağrıları ıslanır. Buranın altı taş döşemedir. Kayanın 30 adım mesafesinde bir kerpeten çekiç resmi vardır. Çekiç kerpetenin kolları arasındadır para da bu kollar arasındadır. Ön tarafında 30 metrelik bir uçurum var. Bu kayanın üzerinde 14 adet nal olup hepsi alafrangadır. Bir tanesinin ortası deliktir bu nalı kazarsan kapak taşı bulursun kapağı aşıp aşağı ine sol tarafa bak orada istavroz olacak burayı kaz para burada.
Kayanın yanında elma ağaçları var bu ağaçlar arasında bir ev kadar kaya var. Büyük malımız bu kayada dır. Bunun güney doğusunda bir avcı ve ceylan resmi vardır. Avcı nişan almış ceylan ona bakar vaziyette bu taşın önünde bir mezar var 7 heybe dolusu variyet burada taşın önünde gömülüdür.
Buradaki mağaraların biri açık diğeri kapalıdır. Kapalı olanın ağzı kemerle çevrilmiş olup üstünde 7 adet delik deliklerin altında kemerli olacak bu mağarada civcivli tavuk var. Altı civciv altında iki civciv sağında iki civciv ise tepesinde toplam 9 civciv bir tavuk olacak. Başındaki civcivin içinde para olup bölgenin nişanıdır.
bir çok yeri biliyorum bu belgelerde adı gecen yerlerın